Mykoterapia – terapia leczenia grzybami

Tradycyjna Medycyna Chińska obficie czerpie z darów jakimi obdarza nas Natura. Ziołolecznictwo jest powszechnie kojarzone z Medycyną Chińską, ale obok ziół równie dużo dobrego uzyskać można z najrozmaitszych grzybów leczniczych, powszechnie występujących na Dalekim Wschodzie. Również i współczesna mykoterapia, czyli metoda leczenia grzybami (nazywana także fungoterapią) korzysta z leczniczych właściwości poszczególnych odmian grzybów.

Na świcie występują łącznie około 700 gatunków grzybów, które wykazują właściwości lecznicze. Wiele spośród nich pochodzi właśnie z Dalekiego Wschodu, gdzie pozyskiwane były prosto z miejsc ich naturalnego występowania. Nic więc dziwnego, że leczenie grzybami jest tak istotną częścią Medycyny Chińskiej. Szczególne znaczenie dla mieszkańców Dalekiego Wschodu miały przede wszystkim grzyby takiej jak kordyceps chiński, Reishi, Mitake czy Shiitake.

Jednocześnie jednak wiele leczniczych grzybów można znaleźć także w Europie, stąd też bierze się ich wykorzystanie także w dawnej medycynie zachodniej. Wśród grzybów wykazujących lecznicze właściwości, które można znaleźć w Europie są takie jak chociażby borowik szlachetny, maślak, koźlarz czy boczniak.

Mykoterapia – terapia leczenia grzybami w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej

Jak już wspomniano terapia leczenia grzybami w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej znana jest już od wieków, według pewnych ocen może sobie liczyć nawet 4 tysiące lat. W Chinach występują wiele grzybów, które znajdują całą masę różnych zastosowań w medycynie. Grzyby chińskie cenione są przede wszystkim ze względu na ich pozytywny wpływ na Qi i Krew oraz jako skuteczny sposób na zwalczania różnych Patogenów (takich jak Wiatr, Wilgoć czy Suchość). Mogą być zatem stosowane w kompleksowy sposób.

Jedne z najstarszych traktatów dotyczących grzybów sprzed 2 tysięcy lat, z Japonii, gdzie powstał traktat „Shinnoh Honsohkyo” wymieniający 365 różnych gatunków grzybów i ziół.

Właściwości lecznicze grzybów

Grzyby chińskie takie jak Mitake (żagwica listkowata) czy Chaga (błyskoporek podkorowy), dzięki zawartym w nich substancjom znane są ze swojego działania antynowotworowego. Wspierając układ immunologiczny działają zapobiegawczo, a stosowane jako uzupełnienie diety, także mogą wspomagać konwencjonalne leczenie onkologiczne. Z kolei grzyby takie jak Reishi posiadają dużą zawartość polisacharydów, dzięki czemu przyczyniają się do ograniczenia namnażania komórek nowotworowych.

Grzyby takie jak prawdziwek zawierają z kolei przeciwutleniacze, które przyczyniają się do ograniczenia rozwoju komórek nowotworowych.

Wiele grzybów chińskich posiada substancje pomagające obniżyć ciśnienie i poziom cholesterolu oraz zapobiegać miażdżycy i zakrzepom. Inne rodzaje grzybów pomagają regulować poziom cukru, dzięki zawartych w nich polisacharydom i lektynom, co ma szczególne znaczenie w przypadku osób cierpiący na cukrzycę.

Grzyby chińskie takie jak Reishi wykazują działanie antyalergiczne, pozwalając dzięki zawartym w nim kwasom ganodermowym C i D, na zahamowanie reakcji alergicznych. Grzyby Reishi pomagają również chronić wątrobę.

Poszczególne grzyby chińskie mają właściwości bakteriobójcze i wirusobójcze, a niekiedy również grzybobójcze. Dzięki tem mogą one wspierać organizm w trakcie infekcji lub profilaktycznie wzmacniać jego odporność.

Grzyby pomagają także łagodzić stany zapalne oraz mają działanie przeciwbólowe, nie wywołując przy tym efektów ubocznych.

Grzyby chińskie stosowane w TCM

Do najpolularnieszych grzybów wykorzystywanych w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej należą Kordyceps chiński, Reishi, Coriolus, Maitake i Hericium.

Kordyceps

Kordyceps chiński pochodzi z Wyżyny Tybetańskiej. Według podań po raz pierwszy jego lecznicze właściwości zauważyli tybetańscy pasterze, którzy zwrócili uwagę na to, że ich zwierzęta, kiedy pożywiają się tymi właśnie grzybami zyskują niesamowitą siłę, a także większą witalność i wyższą płodność. Pasterze chcąc samemu osiągnąć podobne korzyści zaczęli zbierać kordyceps, a wieści o jego cudownych właściwościach szybko dotarły na dwór cesarski, na którym kordyceps stał się cenionym lekiem.

Tradycyjna Medycyna Chińska określa termikę kordycepsa jako ciepłą, jego smak jako słodki, a jego tropizmem są Płuca i Nerki. Stosowany jest w celu dopełnienia Nerkowego Yang i Ming men, wspierania Yin Płuc, odżywiania esencji Nerek, uspokajania Umysłu oraz wspierania ochronnego Chi.

Reishi

W tłumaczeniu na język polski nazwa grzybów Reishi może być przetłumaczona jako „boski grzyb nieśmiertelności”. Jest on wykorzystywany w medycynie chińskiej od przeszło 4 tysięcy lat, a informacje o nim można odnaleźć już w Kanonie Medycyny Chińskiej Żółtego Cesarza.

Według TCM ma on neutralną termikę, słodki i lekko gorzki smak, a jego tropizmem są Serce, Wątroba oraz Płuca. Grzyb Reishi stosowany jest w celu dopełnienia Qi i odżywienia Krwi, uspokojenia Umysłu, transformacji Flegmy (kaszel, duszności) oraz wspierania esencji Nerek.

Coriolus

Grzyb Coriolus, czyli wrośniak wielobarwny (albo żagiew różnobarwna), był bardzo wysoko cenionym lekarstwem na dworze chińskich cesarzy, gdzie uchodził za skuteczne lekarstwo zarówno na dolegliwości ciała, jak i ducha. Wspułeczsne badania potwierdzają z kolei jego działanie przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne.

Według TCM ten grzyb chiński charakteryzuje się lekko ciepłą termiką, słodkim smakiem i tropizmem Śledziony, Serca i Żołądka, a jak podają niektóre źródła także i Nerek. Stosuje się go w celu dopełnienia Śledziony, odprowadzenia Wilgoci i transformacji Flegmy (odprowadzenia Patogenów), odżywienia Serca i dobrego Umysłu, dopełnienia Yin Wątroby i Nerek oraz wychłodzenia Ciepła.

Maitake

W języku japońskim nazwa grzybów Maitake może być tłumaczona jako „tańczący grzyb”. Legenda głosi, że nazwa ta wzięła się od tańczących ze szczęścia ludzi, którym udało się odnaleźć ten cenny ze względów terapeutycznych grzyb. Maitake był bardzo trudny do odnalezienia w naturalnym środowisku, dlatego też grzybiarze utrzymywali w tajemnicy miejsca jego występowania, a wiedzę o ich położeniu przekazywali nie raz z ojca na syna.

Według TCM Maitake ma neutralną termikę, słodki smak, a jego tropizmem są Płuca, Nerki i Jelito grube. Grzyb Maitake stosowany jest w celu dopełnienia Śledziony i jej Qi, odprowadzenia Wilgoci, tonizacji Nerek i Wątroby, oczyszczenia z Ciepła oraz uspokojenia myśli.

Hericium

Grzyb Hericium (soplówka jeżowata był starożytnych Chinach stosowany do leczenia zaburzeń układu pokarmowego. Współcześnie grzyb ten jest przedmiotem wielu badań, których wyniki udowodniły jego wpływ na produkcję NGF (czynnika wzrostu nerwów), który wpływając na wzrost i życie komórek nerwowych i działa zapobiegawczo na chorobę Alzheimera lub demencję.

Tradycyjna Medycyna Chińska określa termikę grzybów Hericium jako neutralną, jego smak jako słodki lub mdły, a jego tropizmem są Śledziona, Żołądek i Sercem, a według niektórych źródeł także Wątroba, Nerki, a nawet wszystkie obiegi czynnościowe. Stosowany jest w celu wzmocnienia Żołądka i regulacji jego Qi, uzupełnienia Śledziony (proces trawienny), uspokojenia Shen Umysłu i wzmocnienia czynności Mózgu, działania na wszystkie obiegi czynnościowe).

Bezpieczeństwo i jakość

Stosując w terapii grzyby chińskie powinniśmy zwracać uwagę na to jakiej jakości są grzyby, które przyjmujemy. Warto sprawdzić skąd pochodzą grzyby (najlepiej aby pochodziły z regionów, gdzie środowisko jest czyste) oraz czy zostały właściwie przebadane.Stosując w terapii grzyby chińskie powinniśmy zwracać uwagę na to jakiej jakości są grzyby, które przyjmujemy.

W zastosowaniu terapeutycznym najlepsze są grzyby w formie ekstraktów, które zachowują dużą większą skuteczność substancji, w porównaniu do grzybów w postaci proszku, biomasy, grzybów suszonych lub naparów z grzybów). W ekstrakcie z grzybów poziom ich koncentracji powinien wynosić od 25% do 30%, na środkach o takiej koncentracji prowadzonych jest większość badań naukowych.