Święto Smoczych Łodzi

Chińskie Święto Smoczych Łodzi to jedno z trzech najważniejszych tradycyjnych chińskich świąt (obok Chińskiego Nowego Roku i Święta Środka Jesieni). Znajduje się ono na liście niematerialnego dziedzictwa UNESCO.

Obchody Święta Smoczych Łodzi

Święto Smoczych Łodzi obchodzone jest piątego dnia piątego miesiąca zgodnie z kalendarzem księżycowym i w tym roku przypada ono na 3 czerwca (2022).

Historia tego święta sięga ponad dwóch tysięcy lat. Wywodzi się ono z południowych prowincji Chin, gdzie też najhuczniej jest obchodzone. W trakcie obchodów tego święta odbywają się wyścig tzw. smoczych łodzi. Obecnie wyścigi te stały się dyscypliną sportową i cieszą się rosnącą popularnością, nie tylko w Chinach i Azji, ale także na całym świecie. W Polsce pierwsze wyścigi smoczych łodzi odbyły się w 1997 roku.

Wyścigi smoczych łodzi to nie jedyne obchodzone w trakcie tego święta tradycje. W czasie świątecznym przyjęło się spożywać w gronie rodziny gotowane trójkątne lub czworokątne „kulki” z kleistego ryżu zawiniętego w liść bambusa, nazywane zongzi (粽子). Zongzi mogą być wypełnione słonym (np. mięsem) lub słodkim (np. słodką fasolą) nadzieniem.

Święto Smoczych Łodzi obchodzone jest przez 3 dni, które są w Chinach wolne od pracy. Aby oglądać wyścigi łodzi do dużych miast tłumnie zjeżdżają się Chińczycy z całego kraju.

Święto na pamiątkę Qu Yuana

Według legendy Święto Smoczych Łodzi jest obchodzone na pamiątkę wielkiego chińskiego poety (twórcy gatunku wiersza nazywanego sao), uczonego i ministra na dworze Chu – Qu Yuana. Żyjący na przełomie IV i III wieku p.n.e. Qu Yuan sprzeciwiał się wojnom toczonym w podzielonych wówczas pomiędzy Walczące Królestwa Chinach, oraz opowiadał się za zjednoczeniem kraju. Jego poglądy nie przysporzyły mu popularności na dworze, w wyniku czego został zmuszony do udania się na wygnanie. W geście sprzeciwu Qu Yuan odebrał sobie życie skacząc do rzeki Miluo. Podobno miejscowi rybacy widząc go rzucili mu się na pomoc w swoich łodziach. To właśnie wydarzenie miało dać początek tradycji wyścigów smoczych łodzi. Z tą legendą związany jest również wspomniany wcześniej zwyczaj spożywania zongzi. Zgodnie z podaniami rybacy, kiedy nie udało im się uratować Qu Yuana, a nie chcąc aby jego ciało zjadły ryby, zaczęli wrzucać do rzeki ryżowe kulki by najedzone nimi ryby pozostawiły ciało poety w spokoju.

Przebudzenie Smoka

Inna legenda mówi o tym, że wyścigi smoczych łodzi wzięły się z dawnych obrzędów, które miały na celu przebudzenie władcy rzek i mórz – boskiego smoka zamieszkującego rzekę Jangcy. Uroczystości odbywające się u progu pory suchej miały na celu przebudzenie Smoka, który miał sprowadzić deszcz na dotkniętą suszą krainę. Elementem tych rytuałów przebudzenia były hałaśliwe wyścigi łodzi – tak zacięte i gwałtowne, że dochodziło w ich czasie do licznych utonięć, które traktowano jednak, jako ofiarę dla smoczego bóstwa.

Smocze łodzie

Smocze łodzie są bogato zdobione wizerunkami chińskich smoków. Mierzą one od 20 do 35 metrów długości. Tradycyjnie wykonywano je oczywiście z drewna, dziś jednak używa się w tym celu również tworzyw sztucznych. Według obecnych standardów W jednej łodzi mieszą się 22 osoby: 20 wioślarzy, 1 sternik i 1 bębniarz, który wybija rytm dla wiosłujących. Wioślarze siedzą w smoczej łodzi skierowani twarzą ku przodowi, w 10 rzędach, na dwuosobowych ławeczkach. Bębniarz siedzi na dziobie skierowany w stronę wiosłujących. Sternik stoi na końcu łodzi.

Współczesne wyścigi smoczych łodzi odbywają się na dystansach 250, 500, 1000 lub 2000 metrów. Zawody odbywają się dziś na całym świecie – nie tylko w Chinach, ale także w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Australii, Niemczech oraz w Polsce.