fbpx
  • TCM w Polsce
  • Akronimy punktów akupunkturowych

    Akronimy punktów akupunkturowych – jak odczytywać skróty nazw punktów?

    Akronimy punktów akupunkturowych umożliwiają zapisywanie poszczególnych punktów w skróconej formie. Osoby, które po raz pierwszy mają do czynienia z akupunkturą i Tradycyjną Medycyną Chińską mogą poczuć się zagubione stykając się po raz pierwszy z tymi charakterystycznymi dla współczesnej praktyki TCM akronimami (skrótowcami) pozwalającym na oznaczanie w prostej, skróconej formie nazw punktów akupunkturowych. Dla osoby, której nie dane było studiować medycyny chińskiej te skrótowce mogą być początkowo niezrozumiałe. Dodatkową trudnością może być to, że stosowanych jest równolegle kilka systemów akronimów punktów akupunkturowych. Jednak wystarczy zrozumienie prostych zasad, na których opierają się poszczególne oznaczenia, aby prawidłowo móc odczytać o który punkt akupunkturowy chodzi.

    Nazwy punktów akupunkturowych

    Chińczycy nadali każdemu z punktów akupunkturowych indywidualna nazwę. Oryginalne chińskie nazwy punktów akupunkturowych są wieloznaczne, ale przy tym bardzo piękne, wręcz poetyckie, a jednocześnie opisowo i obrazowo wskazują na jego zastosowanie, jego funkcję lub jego rolę w medycynie.

    Niektóre z tych nazw dość jednoznacznie wskazują na ich zastosowanie. Przykładowo siódmy punkt meridianu Płuc nazwany jest Wan Lao, co można przetłumaczyć jak Praca Nadgarstka. Inne nazwy punktów mogą nasuwać pewne skojarzenia co do ich funkcji, ale nie są już tak jednoznaczne. Przykładowo piąty punkt meridianu Płuc nazwany jest Chi Ze co tłumaczy się jako Jezioro na Łokciu, Zewnętrzne Bagno lub Bagno Stopy. Jeszcze inne nazwy punktów są już bardzo odległe od bezpośrednich skojarzeń. Przykładowo pierwszy punkt meridianu Płuc nazwany jest Zhong Fu – czyli Centralny Pałac, a drugi punkt meridianu Płuc nazwany jest Yun Men – czyli Brama Chmur.

    Dlatego też, w celu jednoznacznego i szybkiego określania punktów, w nomenklaturze zachodniej przyjęte zostały skrótowce pozwalające na prostą identyfikację i zapis.

    Punkty akupunkturowe

    Więcej o tym czym są punkty akupunkturowe i ich zastosowaniu w akupunkturze przeczytacie w artykule dr n. med. Magdaleny Grzonkowskiej Punkty akupunkturowe.

    System opisu punktów akupunkturowych

    Medycyna chińska przyporządkowuje każdy punkt akupunkturowy jednemu z meridianów, czyli kanałów energetycznych w ciele człowieka.

    W Tradycyjnej Medycynie Chińskiej wyróżnianych jest 12 meridianów głównych oraz 8 tzw. „meridianów cudownych”.

    W akupunkturze wykorzystywane są przede wszystkim meridiany główne oraz dwa meridiany cudowne (Du Mai oraz Ren Mai). W związku z tym istnieje łącznie 14 grup punktów akupunkturowych. Meridiany główne przyporządkowane są do narządów (nazywanych też „obiegami czynnościowymi”) określanych w medycynie chińskiej jako Zang Fu. Narządy Zang Fu dzielą się ponadto na dwie grupy – narządów Zang – czyli narządów „pełnych” oraz narządów Fu – czyli narządów „pustych”. Wśród narządów Zang wymienia się: Wątrobę, Serce, Śledzionę, Płuca i Nerki. Z kolei wśród narządów Fu wymienia się: Pęcherzy Żółciowy, Jelito Cienkie, Żołądek, Jelito Grube i Pęcherz Moczowy. Analogicznie wymieniane są meridiany: Płuc, Jelita Grubego, Żołądka, Śledziony, Serca, Jelita Cienkiego, Pęcherza Moczowego, Nerek, Osierdzia, Potrójnego Ogrzewacza, Pęcherzyka Żółciowego oraz Wątroby. Dwa meridiany cudowne stosowane w akupunkturze to meridiany: Kanału Zarządzającego – zwanego też meridianem Tylnego Regulatora – Du Mai oraz Kanału Poczęcia – zwanego też meridianem Przedniego Regulatora – Ren Mai.

    Stąd też skróty nazw punktów akupunkturowych zapisywane są w oparciu o akronim nazwy danego narządu oraz liczbę określającą, którym z kolei punktem danego kanału energetycznego (meridianu) jest dany punkt akupunkturowy.

    Przykładowo dwunasty punkt kanału energetycznego Żołądka zapisywany będzie w takim systemie jako Ż 12 lub St 12 (dalej wyjaśnimy skąd biorą się te dwie formy zapisu).

    Pewien wyjątek stanowią punkty meridianu Potrójnego Ogrzewacz. Ten narząd występujący wyłącznie w ujęciu medycyny chińskiej (choć jest on niekiedy utożsamiany z interstitium – nowo odkrytym organem w ludzkim ciele wypełniającym przestrzeń pomiędzy głównymi narządami). Może stąd wynikać to, że jego skrót często bywa tworzony od jego nazwy chińskiej, czyli San Jiao. Z tego powodu możemy spotkać się zarówno z formą zapisu PO 5 („Potrójny Ogrzewacz”) jak i SJ 5 („San Jiao”).

    Obok meridianów głównych wyróżniane są również wspomniane wcześniej meridiany cudowne. Są to meridiany: Du Mai – Kanału Zarządzającego (Tylnego Regulatora) oraz Ren Mai Kanału Poczęcia (Przedniego Regulatora).

    Skrócone nazwy punktów meridianów cudownych tworzone są najczęściej w oparciu ich nazwy chińskie. I tak, przykładowo, trzeci punkt kanału Tylnego Regulatora (Du Mai) będzie zapisywany w skrócie jako punkt Du 3, a piąty punkt kanału Przedniego Regulatora (Ren Mai) będzie zapisywany w skrócie jako punkt Ren 5.

    Dlaczego są różne formy zapisu?

    Dodatkowe utrudnienie w odczytywaniu skrótowców nazw punktów akupunkturowych wynika z tego, że w powszechnym obiegu w Polsce występują akronimy wywodzące się z trzech języków.

    Oznaczenia angielskie

    Najpopularniejsze są skrótowce tworzone na bazie języka angielskiego. Wynika to prawdopodobnie z tego, że powszechnie dostępna jest literatura dotycząca medycyny chińskiej w języku angielskim, z której czerpane są akronimy dla punktów. Jest to także, a może przede wszystkim, przyjęty międzynarodowo (na Zachodzie) sposób zapisywania punktów akupunkturowych.

    Przykładowo ósmy punkt meridianu Nerek będzie w systemie anglojęzycznym zapisywany jako punkt Kid 8 (od ang. Kidney – Nerka), a czwarty punkt Jelita Cienkiego będzie zapisywany jako punkt SI 4 (od ang. Smal Intesten – Jelito Cienkie).

    Oznaczenia polskie

    W Polsce popularne jest również tworzenie skrótów od nazw narządów w języku polskim. Jest to dla nas naturalna i przystępna forma zapisu.

    Dla przykładu dziesiąty punkt meridianu Serca będzie zapisywany jako punkt S 10 (S = „Serce”) a drugi punkt Pęcherza Moczowego jako PM 2 (PM = „Pęcherz Moczowy”). Zazwyczaj skróty te są jednoliterowe dla narządów, których nazwy są jednowyrazowe lub dwuliterowe dla narządów o nazwach dwuwyrazowych, jednakże wyjątkiem jest Śledziona zapisywana jako „Śl” i Płuca zapisywane jako „Pł”.

    Oznaczenia francuskie

    Można się wreszcie spotkać ze skrótami pochodzącymi z języka francuskiego. Są one tworzone na tej samej zasadzie co akronimy w języku polskim i angielskim. Tak więc punkt meridianu Płuc będzie zapisywany jako P (od fr. Pulmon – Płuca), punkt Jelita Grubego jako „GI” (od fr. Gross Intesten – Jelito Grube).

    Akronimy punktów akupunkturowych – podsumowanie

    Dla łatwego korzystania z akronimów punktów akupunkturowych i szybkiej nauki, przygotowaliśmy poniższe zestawienie, w którym znajdują się nazwy polskie i chińskie poszczególnych meridianów, od których to nazw tworzone są skróty oraz akronimy (skrótowce) w języku polskim, angielskim i francuskim.

    #Meridian (nazwa polska)Meridian (nazwa chińska)Akronim polskiAkronim angielskiAkronim francuski
    IPłucFeiLuP
    IIJelita GrubegoDa ChangJGLIGI
    IIIŻołądkaWeiŻStE
    IVŚledziony (Trzustki)PiŚlSpRP
    VSercaXinSHtC
    VIJelita CienkiegoXiao ChangJCSIIG
    VIIPęcherza MoczowegoPang GuangPMBlV
    VIIINerekShenNKidR
    IXOsierdziaXin BaoOPcMC
    XPotrójnego OgrzewaczaSan JiaoPO/SJTH/SJTR
    XIPęcherzyka ŻółciowegoDanGBVB
    XIIWątrobyGanWLivF
    XIIIKanału ZarządzającegoDu MaiDuDuT(TM)
    XIVKanału PoczęciaRen MaiRenRenJ(JM)

     

    Autorzy

    TCMblog Autorski artykuł TCMblog. Jeśli chcesz opublikować swój artykuł na naszym blogu lub dołączyć do grona autorów TCMblog zapraszamy do kontaktu na adres e-mail: kontakt@tcmblog.pl.

    Najciekawszy newsletter o Medycynie Chińskiej!

    • Dołącz do grona naszych czytelników.
    • Śledź nasze artykuły, filmy i polecane akcesoria TCM.

    Akupunktura - Praktyczny przewodnik po chińskiej sztuce medycznej

    akupunktura, podręcznik, książka

    Anatomiczna lokalizacja punktów akupunktury

    akupunktura, punkty akupunkturowe, podręcznik, przewodnik, atlas

    Przewodnik po punktach akupunktury Płuc i Jelita Grubego

    akupunktura, podręcznik, książka

    Stalowe igły do akupunktury - chińskie, koreańskie i japońskie

    igły do akupunktury miedziane chińskie

    Medycyna chińska w praktyce. Teoria, diagnostyka i terapia

    medycyna chińska, podręcznik, książka

    Renesans akupunktury - Prof. dr n.med. Zbigniew Garnuszewski

    akupunktura, punkty akupunkturowe, podręcznik, przewodnik, atlas

    Możesz znać nas z