Akronimy punktów akupunkturowych – jak odczytywać skróty nazw punktów?

System opisu punktów akupunkturowych

Medycyna chińska przyporządkowuje każdy punkt akupunkturowy jednemu z meridianów, czyli kanałów energetycznych w ciele człowieka.

W Tradycyjnej Medycynie Chińskiej wyróżnianych jest 12 meridianów głównych oraz 8 tzw. „meridianów cudownych”.

W akupunkturze wykorzystywane są przede wszystkim meridiany główne oraz dwa meridiany cudowne (Du Mai oraz Ren Mai). W związku z tym istnieje łącznie 14 grup punktów akupunkturowych. Meridiany główne przyporządkowane są do narządów (nazywanych też „obiegami czynnościowymi”) określanych w medycynie chińskiej jako Zang Fu. Narządy Zang Fu dzielą się ponadto na dwie grupy – narządów Zang – czyli narządów „pełnych” oraz narządów Fu – czyli narządów „pustych”. Wśród narządów Zang wymienia się: Wątrobę, Serce, Śledzionę, Płuca i Nerki. Z kolei wśród narządów Fu wymienia się: Pęcherzy Żółciowy, Jelito Cienkie, Żołądek, Jelito Grube i Pęcherz Moczowy. Analogicznie wymieniane są meridiany: Płuc, Jelita Grubego, Żołądka, Śledziony, Serca, Jelita Cienkiego, Pęcherza Moczowego, Nerek, Osierdzia, Potrójnego Ogrzewacza, Pęcherzyka Żółciowego oraz Wątroby. Dwa meridiany cudowne stosowane w akupunkturze to meridiany: Kanału Zarządzającego – zwanego też meridianem Tylnego Regulatora – Du Mai oraz Kanału Poczęcia – zwanego też meridianem Przedniego Regulatora – Ren Mai.

Stąd też skróty nazw punktów akupunkturowych zapisywane są w oparciu o akronim nazwy danego narządu oraz liczbę określającą, którym z kolei punktem danego kanału energetycznego (meridianu) jest dany punkt akupunkturowy.

Przykładowo dwunasty punkt kanału energetycznego Żołądka zapisywany będzie w takim systemie jako Ż 12 lub St 12 (dalej wyjaśnimy skąd biorą się te dwie formy zapisu).

Pewien wyjątek stanowią punkty meridianu Potrójnego Ogrzewacz. Ten narząd występujący wyłącznie w ujęciu medycyny chińskiej (choć jest on niekiedy utożsamiany z interstitium – nowo odkrytym organem w ludzkim ciele wypełniającym przestrzeń pomiędzy głównymi narządami). Może stąd wynikać to, że jego skrót często bywa tworzony od jego nazwy chińskiej, czyli San Jiao. Z tego powodu możemy spotkać się zarówno z formą zapisu PO 5 („Potrójny Ogrzewacz”) jak i SJ 5 („San Jiao”).

Obok meridianów głównych wyróżniane są również wspomniane wcześniej meridiany cudowne. Są to meridiany: Du Mai – Kanału Zarządzającego (Tylnego Regulatora) oraz Ren Mai Kanału Poczęcia (Przedniego Regulatora).

Skrócone nazwy punktów meridianów cudownych tworzone są najczęściej w oparciu ich nazwy chińskie. I tak, przykładowo, trzeci punkt kanału Tylnego Regulatora (Du Mai) będzie zapisywany w skrócie jako punkt Du 3, a piąty punkt kanału Przedniego Regulatora (Ren Mai) będzie zapisywany w skrócie jako punkt Ren 5.

Dlaczego są różne formy zapisu?

Dodatkowe utrudnienie w odczytywaniu skrótowców nazw punktów akupunkturowych wynika z tego, że w powszechnym obiegu w Polsce występują akronimy wywodzące się z trzech języków.

Oznaczenia angielskie

Najpopularniejsze są skrótowce tworzone na bazie języka angielskiego. Wynika to prawdopodobnie z tego, że powszechnie dostępna jest literatura dotycząca medycyny chińskiej w języku angielskim, z której czerpane są akronimy dla punktów. Jest to także, a może przede wszystkim, przyjęty międzynarodowo (na Zachodzie) sposób zapisywania punktów akupunkturowych.

Przykładowo ósmy punkt meridianu Nerek będzie w systemie anglojęzycznym zapisywany jako punkt Kid 8 (od ang. Kidney – Nerka), a czwarty punkt Jelita Cienkiego będzie zapisywany jako punkt SI 4 (od ang. Smal Intesten – Jelito Cienkie).

Oznaczenia polskie

W Polsce popularne jest również tworzenie skrótów od nazw narządów w języku polskim. Jest to dla nas naturalna i przystępna forma zapisu.

Dla przykładu dziesiąty punkt meridianu Serca będzie zapisywany jako punkt S 10 (S = „Serce”) a drugi punkt Pęcherza Moczowego jako PM 2 (PM = „Pęcherz Moczowy”). Zazwyczaj skróty te są jednoliterowe dla narządów, których nazwy są jednowyrazowe lub dwuliterowe dla narządów o nazwach dwuwyrazowych, jednakże wyjątkiem jest Śledziona zapisywana jako „Śl” i Płuca zapisywane jako „Pł”.

Oznaczenia francuskie

Można się wreszcie spotkać ze skrótami pochodzącymi z języka francuskiego. Są one tworzone na tej samej zasadzie co akronimy w języku polskim i angielskim. Tak więc punkt meridianu Płuc będzie zapisywany jako P (od fr. Pulmon – Płuca), punkt Jelita Grubego jako „GI” (od fr. Gross Intesten – Jelito Grube).

Akronimy punktów akupunkturowych – podsumowanie

Dla łatwego korzystania z akronimów punktów akupunkturowych i szybkiej nauki, przygotowaliśmy poniższe zestawienie, w którym znajdują się nazwy polskie i chińskie poszczególnych meridianów, od których to nazw tworzone są skróty oraz akronimy (skrótowce) w języku polskim, angielskim i francuskim.