fbpx
  • TCM w Polsce
  • Element Ziemi

    Element Ziemi i jego Urzędnicy

    Artykuł opracowany przez dr n. med. Magdalena Grzonkowska

    Późne lato jest porą roku związaną z elementem Ziemi, to czas kiedy upalne dni zastępowane się przez coraz chłodniejsze, pojawiają się mgliste poranki, a my zaczynamy odczuwać przemianę pór roku. Dni stają się krótsze, rośliny zaczynają przekwitać, wszystko traci swój blaski i kolor. Nadchodzi czas pożegnania. W miarę jak więdną kwiaty dojrzewają owoce, zboża, a warzywa korzenne wybrzuszają się spod ziemi. Żywność i zbiory – najlepiej ukazują charakter elementu Ziemi, która dostarcza nam pożywienia by spokojnie przeżyć nadchodzący rok. Czas zbiorów to nie tylko magazynowanie pokarmu na poziomie naszej fizyczności, to także plony umysłowe i duchowe. Gdy nadejdzie zima, wyciągniemy wspomnienia pięknego lata, przejrzymy zdjęcia i będziemy karmić ducha oraz umysł wspomnieniami, delektując się ich smakiem.

    Element Ziemi przede wszystkim kojarzy się nam z odżywieniem, zapasami, wypełnionym spichlerzem po udanych zbiorach, a także z Matką Ziemią. Wszystkie te skojarzenia trafnie opisują ten element, gdyż Ziemia to poczucie bezpieczeństwa i stabilności, równowagi w życiu. To matczyna bezwarunkowa miłość, która zapewnia kochający i ciepły dom. Prawidłowe odżywienie nie jest związane jedynie z naszym ciałem, to także karmienie umysłu oraz ducha. Wszystkie piękne widoki, kolory, dźwięki czy zapachy karmią nasz umysł i tworzą fundamenty naszej wiedzy o świecie. Element ten dzięki pożywieniu jakie nam dostarcza sprawia, że mamy poczucie bezpieczeństwa i równowagi, nie boimy się jutra. Nasz duch karmiony jest z kolei poprzez poczucie przynależności z Naturą, dzięki niemu czujemy że jesteśmy we właściwym miejscu. Jeżeli Element Ziemi jest w równowadze, my również odczuwamy harmonię, jesteśmy zrównoważeni i stąpamy twardo po ziemi.

    TEORIA PIĘCIU ELEMENTÓW

    Teoria pięciu elementów została stworzona w Chinach w 221 r. p. n. e. za czasów dynastii Yin i Zhou. Nazywana jest także teorią pięciu żywiołów, czy pięciu przemian. Te pięć elementów to: drewno, ogień, ziemia, metal, woda. Każdy z nich jest ze sobą powiązany, tworząc określone cykle. We wszystkim co nas otacza, jak i w nas samych możemy znaleźć każdy z tych żywiołów, które mogą się wzajemnie wspierać, lub też niszczyć. Są one uosobieniem zmian i ruchu energii Qi, będąc cały czas ze sobą połączone.

    Więcej o Teorii Pięciu Przemian i poszczególnych jej Elementach można przeczytać w poniższych artykułach:

    Element Ziemi w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej

    Ziemia w naszym ciele odpowiada za fizyczne procesy przyjmowania, trawienia i przyswajania pokarmu. Urzędnikami tego elementu są Żołądek i Śledziona (Trzustka). Wg TCM Żołądek ma za zadanie rozdrabniać pokarm i mieszać go z wydzielanymi sokami trawiennymi, natomiast Śledziona (Trzustka) odpowiada za pobieranie wyselekcjonowanych składników i rozprowadzanie ich do wszystkich części ciała, dostarczając ciepło, energię i siłę niezbędną do wykonywania funkcji życiowych. Dobre odżywianie zapewnia niezbędne składniki odżywcze, które budują nasze zdrowe ciało.

    W TCM z tym elementem powiązane są tkanki miękkie, nasze ciało, które stanowi swoisty magazyn zapasów oraz powłokę ochronną. Przez ciało rozumiemy tutaj masę mięśniową, a nie tłuszcz – czyli substancję i siłę rezerwuarową, którą pozyskujemy w razie zwiększonego zapotrzebowania. W tym ‘spichlerzu” powinno być wystarczająco dużo zasobów, by móc się ruszać, w razie potrzeby ogrzać poprzez drżenie mięśniowe, zapewnić odpowiednią izolację przed zimnem i zapasy energetyczne na wypadek sytuacji kryzysowych. Abyśmy odpowiednio odżywiali się na każdym z poziomów, jedzenie musi spełniać pewne warunki, a mianowicie musi być urozmaicone i odpowiadać nam również pod względem estetycznym. Możemy zauważyć jak jesteśmy zadowoleni jedząc pełnowartościowy posiłek w który włożyliśmy sporo pracy w kuchni, a jak czujemy się jedząc podczas diety wyłącznie kaszę jaglaną. Jako pierwszy zaczyna się buntować nasz umysł, który zdecydowanie wolałby coś przyjemniejszego dla oka. Ten przykład, być może nieco naciągany ma nam uzmysłowić, że nie jemy tylko i wyłącznie fizycznie. Pokarm, który nas nudzi nie trawi się prawidłowo, zaczyna zalegać w żołądku jak kamień. Jeżeli cieszy nas ciastko – zjedzmy je, pamiętajmy jednak co to umiar. Jak w takim razie karmimy nasz umysł? Często używamy określeń, że łakniemy wiedzy, pochłaniamy pewne informacje – tak więc nauka, czy rozwijanie zainteresowań, coś co robimy z czystej przyjemności wpływa na ten aspekt elementu Ziemi.

    Element Ziemi w nierównowadze

    W chwili kiedy element Ziemi jest w nierównowadze na poziomie fizycznym zaczynają pojawiać się takie dolegliwości jak dyskomfort w nadbrzuszu, wzdęcia, zatrzymanie pożywienia w żołądku. Ten brak trawienia wpływa na rozprowadzanie składników odżywczych, których zaczyna brakować w naszym organizmie, przez co nie mamy energii. Jesteśmy zmęczeni, ospali i słabi. Czasem dotyczy to całego ciała, czasem tylko kończyn. Może się to objawiać zimnymi stopami, dłońmi, gdyż brakuje energii, która nie dociera już do najbardziej odległych części ciała. Przy niestrawności, tracimy apetyt, czujemy się zbyt pełni by przyjąć więcej. Przy zaburzeniu trawienia zaczynamy odczuwać niepokój i dyskomfort. Nie mogąc strawić jedzenia, często też nie jesteśmy w stanie strawić czy przyjąć nowych informacji i odwrotnie, Ktoś kto zmaga się z problemami, może mieć takie same dolegliwości jak osoba z problemami trawiennymi. Osoby z zaburzonym elementem Ziemi mogą mieć problemy z przyswajaniem informacji, tzn. występuje konieczność kilkukrotnego powtarzania pewnych rzeczy żeby w końcu te informacje do kogoś dotarły. Jest to wyraźny znak, że pacjent czegoś nie przyswaja i nie może czegoś przetworzyć.

    Fizycznym aspektem nierównowagi może być zaburzenie masy ciała do poziomu skrajności tj. otyłości i anoreksji. Najczęściej nie są to wcale problemy na poziomie ciała, dotyczą bardziej umysłu i ducha. Dobre zbiory to poczucie bezpieczeństwa i stabilności, ich brak powoduje jednak zmartwienia i niepokój, co prowadzi do lęków i ciągłego zamartwiania się o własne bezpieczeństwo. Niektórzy objadają się ponad wszelką miarę i wówczas często mówimy, że zajadają zmartwienia, czy szukają pocieszenia w jedzeniu. Jakie to prawdziwe. Jakie proste do zrozumienia. Takie osoby nie szukają pocieszenia fizycznego, szukają go na poziomie emocjonalnym i duchowym. Brakuje im pożywienia na wyższych poziomach, które rozpaczliwie starają się wypełnić jedzeniem fizycznym, niektórzy odczuwają ogromną pustkę, której żadna ilość pokarmu nie może wypełnić. Jednakże takie karmienie ciała, gdy nie można nakarmić umysłu nie ma najmniejszego sensu.

    Jak wygląda zatem i jak zachowuje się osoba, u której element Ziemi jest w równowadze? Jeżeli czujemy od kogoś niewymuszoną dobroć, chęć niesienia pomocy, współczucie i ciepło – to właśnie przemawia do nas element Ziemi. Okazuje zrozumienie i współczucie, gdy jest to potrzebne.

    Przy zaburzeniu, taka osoba nigdy nie będzie w stanie opiekować się kimkolwiek, nie wyjdzie poza czubek własnego nosa, skupiając się tylko i wyłącznie na zaspokajaniu własnych potrzeb. Inną sytuacją będzie tzw. ciągłe pragnienie uwagi i współczucia, każde skaleczenie, kontuzja, ból czy siniak jest okazją do użalania się nad sobą i oczekiwania współczucia od najbliższego otoczenia.

    Drugą skrajnością są ludzie, którzy nie chcą żadnego współczucia, doskonale radzą sobie sami, a wszelkie chęci pomocy odrzucą. Większość ludzi z wdzięcznością przyjmie pomoc, gdy sytuacja tego wymaga. Element w nierównowadze może wykazywać też zaburzenie w dbaniu o własną osobę, co przejawia się obsesyjną dbałością o szczegóły dotyczące wyglądu, ubioru lub brakiem jakiejkolwiek uwag poświęcanej swojemu wyglądowi zewnętrznemu, całkowite zaniedbanie. Matka zawsze dba, by jej dzieci były czyste i schludne – chora nie zwraca na to najmniejszej uwagi, lub zwraca ponad miarę.

    Gdy myślimy o Matce i tonie głosu zauważamy, że jest on bardzo charakterystyczny. Matki zwracające się do swoich dzieci mają bardzo śpiewny, melodyjny głos. Kolorem tego elementu jest żółć, którą Chińczycy kojarzą z ziemią. Zapach jest wonny, ale nie w przyjemnym tego słowa znaczeniu, to zapach jaki zastaniemy np. w szklarni pełnej przejrzałych kwiatów, przytłaczający, przesłodzony i mdły. Smakiem charakterystycznym dla Ziemi jest słodycz, ale nie związana ze słodyczami ale z dojrzałymi owocami i świeżymi warzywami. Nierównowaga Ziemi często prowadzi do uzależnienia od słodyczy lub awersją do nich.

    Urzędnicy Elementu Ziemi: Żołądek i Śledziona (Trzustka)

    Przyjrzyjmy się bliżej Urzędnikom elementu Ziemi tj. Żołądkowi i Śledzionie (Trzustce). Patrząc na przebieg meridianu Żołądka możemy doszukać się jego gałęzi w niemal każdej części naszego ciała, przez co jego nierównowaga może powodować najróżniejsze dolegliwości od problemów z oczami i uszami aż po problemy z płodnością. Urzędnik ten odpowiada za przygotowanie mieszanki pokarmu, która będzie smaczna i apetyczna dla ciała, umysłu i ducha. Nie może tego robić byle jak. Z chorym urzędnikiem, nawet najlepsze składniki nie zostaną połączone w coś, co będziemy w stanie strawić i przyjąć. A musimy pamiętać, że energia musi być bezustannie uzupełniana by zapewnić prawidłowe funkcjonowanie reszty Urzędników. Daje to ogromne poczucie bezpieczeństwa i komfortu, że można bezproblemowo wykonywać powierzone zadania. Przy zaburzeniu tego Urzędnika pierwsze pojawiają się zaburzenia fizyczne, które pojawiają się w wyniku jego choroby np. flegmy czy śluzu (źle przygotowana energia), który zapycha kanały. Ta źle przygotowana energia staje się pożywieniem innych Urzędników. Pojawia się zatem słabość, zmęczenie, omdlenia, wyczerpanie zwłaszcza w mięśniach kończyn. Inni Urzędnicy mogą od razu odrzucić taki pokarm, przez co pojawią się bóle brzucha, wzdęcia, zaleganie pokarmu w żołądku, zarzucanie treści pokarmowej do góry. Poza tym osoba z chorym Urzędnikiem Żołądka nie będzie w stanie przyjąć żadnej informacji, nasze słowa będą rzucane jak „grochem o ścianę”. Często takie osoby nie pamiętają co ktoś do nich mówił chwilę temu, w umyśle panuje dezorientacja i człowiek nie wie co się dzieje. Pojawia się bujanie w obłokach, osoby postronne widzą że taką osobę należałoby sprowadzić na ziemię, jakby widzieli tą nierównowagę.

    Ten Urzędnik jest jednak tylko połową zespołu, rozkładanie i przetwarzanie pokarmu ma wartość tylko wtedy gdy jedzenie może trafić do każdej komórki naszego ciała. To zadanie spełnia Śledziona (Trzustka). Możemy mieć sprawny Żołądek, ale wadliwy układ transportu co spowoduje, że energia nie trafi tam gdzie powinna. Śledziona nie zajmuje się jedynie energią, transportuje wszystkie substancje w naszym ciele. Dotyczy to wszystkiego co wymaga transportu tj. krew, mocz, limfa, kał i wszystkie inne substancje poruszające się w ciele. Moc poruszania i przepływu pochodzi od Śledziony. Gdy ten Urzędnik niedomaga zaczyna zaniedbywać swe obowiązki, pomija pewne „przystanki” nic więc dziwnego, że odczuwamy to jako zimne nogi czy ręce, gdyż krew przestaje tak obficie płynąć w te rejony. Pojawia się osłabienie i ospałość. Ponadto wg TCM Urzędnik Śledziony odpowiada za 5 smaków, czyli gdy jest ona w równowadze odbieramy i cieszymy się wszystkimi smakami.

    W przypadku Urzędnika Śledziony i Żołądka ich zaburzenia najczęściej są powiązane ze Śluzem i Flegmą, jak astma i zapalenie oskrzeli, czasem mięśniaki i kamienie tam gdzie ruch jest ociężały. Może zamierać ruch jako całość i przybierać formę paraliżu. Słaby przepływ krwi może stworzyć idealne warunki do powstania żylaków czy hemoroidów, mogą zaistnieć problemy z miesiączką takie jak jej brak, czy bolesność. Krew w ogóle się nie pojawia, lub jest tak gęsta i zakrzepła, że jej przepływ powoduje ból. W umyśle może się to objawić słabą koncentracją i poczuciem marazmu. Zmartwienia i niepokoje to kolejne objawy nieżytu i flegmy w ciele. Każda czynność umysłowa jest uzależniona od ruchu – nazywamy to często lotnością umysłu.

    Element Ziemi

    Autorzy

    dr Magdalena Grzonkowska Doktor nauk medycznych, nauczyciel akademicki Collegium Medicum UMK w Katedrze i Zakładzie Anatomii Prawidłowej. Akupunkturą zajmuje się zawodowo. Uczy lokalizacji punktów akupunktury w Szkole Akupunktury Tradycyjnej w Bydgoszczy oraz anatomii na CM UMK w Bydgoszczy. Jest członkiem Zarządu Polskiego Stowarzyszenia Akupunkturzystów Zawodowych. Współautorka książki „Anatomiczna lokalizacja punktów akupunktury”.

    Najciekawszy newsletter o Medycynie Chińskiej!

    • Dołącz do grona naszych czytelników.
    • Śledź nasze artykuły, filmy i polecane akcesoria TCM.

    Medycyna chińska w praktyce. Teoria, diagnostyka i terapia

    medycyna chińska, podręcznik, książka

    Kanon medycyny chińskiej Żółtego Cesarza

    medycyna chińska, podręcznik, książka

    Moksa sypana

    moksa, moxa, sypana

    Akcesoria do moksoterapii: domki, rollery, szpikulce, wygaszacze

    moksoterapia, akcesoria do moksoterapii, moksa, moxa

    Tradycyjna Medycyna Chińska przewodnik holistycznego uzdrawiania

    medycyna chińska, podręcznik, książka

    Srebrne igły do akupunktury

    igły do akupunktury srebrne chińskie

    Złote igły do akupunktury - hipoalergiczne

    igły do akupunktury złote chińskie
    logo firmy lub zdjęcie osoby wspolpracującej

    Akupunktura Inowrocław

    Gabinet akupunktury dr Magdaleny Grzonkowskiej

    Możesz znać nas z