Mózg, czyli „Morze Szpiku” i jego zaburzenia w Medycynie Chińskiej

Mózg to według medycyny zachodniej jeden z najważniejszych, o ile nie najważniejszy narząd w naszym ciele. Jaką rolę Mózg pełni w anatomii człowieka według Medycyny Chińskiej? Okazuje się, że nie należy on do żadnego z głównych obiegów czynnościowych, ale tworzy tworzy pomniejszy paraobieg powiązany z Nerkami i Sercem. Czy Chińczycy podobnie jak ludzie Zachodu uważają, że to właśnie on jest miejscem odpowiedzialnym za ludzką świadomość?

Narządy Nadzwyczajne

Mózg według Medycyny Chińskiej należy do grupy sześciu tzw. Narządów Nadzwyczajnych. Do tej grupy należą: Kości, Szpik, Macica, Xue Mai, Pęcherzyk Żółciowy i właśnie Mózg. Co ciekawe mają one w Medycynie Chińskiej znaczenie drugorzędne, a ich zaburzenia leczy się nie bezpośrednio lecz oddziałując na powiązane z nimi obiegi czynnościowe. Jeśli chodzi o ogólną charakterystykę Narządów Nadzwyczajnych to podaje się, że ponieważ są one w środku puste to swoją formą przypominają one Narządy Fu, a ponieważ ich zadaniem jest utrzymywanie i przechowywanie, dlatego swoją funkcją przypominają Narządy Zang.

Morze Szpiku

Mózg w Medycynie Chińskiej nazywany jest „Morzem Szpiku”. Sam Szpik ma jednak inne znaczenie, niż to nadawane mu przez medycynę zachodnią. Podstawą dla wytwarzania Szpiku (Sui) stanowi aspekt Yin Jing. Szpik powstaje z Jing Nerek. Wytworzony Szpik może stać się później „Morzem Szpiku” czyli Mózgiem lub też Szpikiem Kostnym, który bierze później udział w wytwarzaniu Xue. Podstawowymi funkcjami Szpiku jest odżywianie Mózgu, wypełnianie Kości oraz pośrednio tworzenie Xue. Szpik znajduje się także w rdzeniu kręgowym, który przebiega po stronie grzbietowej do góry i kończy się w Mózgu niczym rzeka Szpiku wpływająca do „Morza Szpiku”. Szpik nie posiada jasnego odpowiednika w pojęciach medycyny zachodniej. Najbliższa temu pojęciu jest tkanka nerwowa, w tym również substancja szara mózgu.

Czy świadomość jest w mózgu?

Dla ludzi Zachodu to mózg jest miejscem, w którym „przebywa” nasza świadomość. Odpowiada on za myślenie, inteligencję, pamięć oraz stanowi centralny ośrodek całego układu nerwowego. W Medycynie Chińskiej Mózg ma znacząco inne i wydaje się, że też dużo mniejsze znaczenie. Według Chińczyków miejscem przebywania świadomości, nazywanej Duchem Shen, jest Serce, nazywane Rezydencją Shen, a nie Mózg.

Funkcje Mózgu według Medycyny Chińskiej

Mózg ma mieć dwie podstawowe funkcje. Po pierwsze kontroluje inteligencję, aktywność umysłową i procesy myślenia. Z tego powodu nazywany jest często „siedzibą pierwotnego rozumu”. Po drugie kontroluje on zmysły: wzrok, słuch, węch i smak.

Zaburzenia działania Mózgu

Prawidłowe funkcjonowanie Mózgu według Medycyny Chińskiej zależy od jego ciągłego i właściwego odżywiania przez Jing Nerek. Funkcjonowanie Mózgu zależy także od dostarczania mu odpowiednich ilości Xue z obiegu Serca. Dlatego też te trzy narządy tworzą jedną całość: obieg czynnościowy Nerek, obieg czynnościowy Serca oraz Mózg – złączone są w trójkącie wzajemnych zależności.

Z tego też powodu występowanie dolegliwości takich jak zawroty głowy, problemy z koncentracją, zaburzenia pamięci czy brak ostrości widzenia wynikają z pustki energetycznej powstałej w Mózgu, a ta z kolei wynika z osłabienia energetycznego w obiegach Nerek i Serca. Podobnie braki Jing Nerek mogą rzutować na działanie Mózgu, stąd też obok bólu kości i lędźwi, częstym objawem braku Jing Nerek są także zawroty głowy, spowolnienie myślenia i zaniki pamięci.

Należy jednakże odróżnić takie zaburzenia od Zakłócenia Shen, które jest wywoływane przez zablokowanie Otworów Serca. Zakłóceniom Shen towarzyszą objawy szaleństwa i zaburzenia mowy. Nie oznacza to jednak, że obydwa rodzaje symptomów nie mogą wystąpić jednocześnie. Ma to na przykład miejsce w przypadku chorób umysłowych.