fbpx
  • TCM w Polsce
  • Potrójny Ogrzewacz w medycynie chińskiej - jego rola i funkcje

    Potrójny Ogrzewacz w medycynie chińskiej – jego rola i funkcje

    Potrójny Ogrzewacz, w języku chińskim San Jiao (三焦), to jeden z najtrudniejszych do zrozumienia narządów w koncepcji Zang Fu. Zrozumienie jego roli i funkcji w organizmie wzbudza wiele kontrowersji wśród terapeutów medycyny chińskiej. Dzieje się tak, ponieważ jest to narząd, w przeciwieństwie do pozostałych narządów Zang Fu, nie posiadający konkretnej formy. Niemniej jednak jego funkcje są bardzo ważne dla działania organizmu.

    Czym jest Potrójny Ogrzewacz?

    Potrójny Ogrzewacz to narząd Yang, zaliczany do grupy narządów Fu (pustych), powiązany z elementem (przemianą) Ognia. Myśląc o Potrójnym Ogrzewaczu należy zawsze pamiętać, co dokładnie rozumie medycyna chińska pod pojęciem Zang Fu, czyli narządów lub obiegów czynnościowych.

    Narząd lub obieg czynnościowy w medycynie chińskiej

    Medycyna zachodnia przez narząd rozumie konkretny, wyodrębniony narząd anatomiczny. W medycynie chińskiej pojęcie narządu jest dużo szersze. Obejmuje ono zarówno klasycznie rozumiany narząd anatomiczny, ale także ogół określonych funkcji fizjologicznych powiązanych z tym narządem, warstwy anatomiczne, części ciała, narządy zmysłów, a także udział danego narządu w funkcjach umysłowych i emocjonalnych.

    Należy również zwrócić uwagę na to, że pojmowanie narządów przez medycynę zachodnią i medycynę chińską wcale się nie wyklucza. Medycyna chińska w oczywisty sposób przyjmuje istnienie narządów anatomicznych ale ujmuje je po prostu w szerszym kontekście. To spojrzenie na narządy nie tylko z punktu widzenia anatomii, ale także na interakcje między nimi a całym organizmem, które nie mają podstaw anatomicznych, ale które łatwo zaobserwować w naszym życiu.

    Biorąc pod uwagę to rozszerzające spojrzenie na narządy przez medycynę chińską, narządy Zang Fu tłumaczy się również na język polski jako „obiegi czynnościowe”. Takie określenie ich ma na celu zwrócenie uwagi nie tyle na sam narząd anatomiczny co na powiązane z nim czynności fizjologiczne. Zwolennikiem zastosowania nazwy „obiegów czynnościowych” jest między innymi dr Tadeusz Błaszczyk.

    W tym kontekście o Potrójnym Ogrzewaczu mówi się, że „ma nazwę, ale nie posiada formy”. Oznacza to, że w wyodrębnia się szereg funkcji, meridian i kolaterale, narząd zmysłów, tkanki ciała, emocje, czy dynamikę energetyczną, które określa się mianem obiegu czynnościowego San Jiao. San Jiao nie odnosi się zatem do jednolitego, dającego się łatwo wyodrębnić narządu anatomicznego.

    W takim ujęciu Potrójny Ogrzewacz to połączone funkcje różnych narządów biorących udział w procesie przetwarzania pożywienia, wody i powietrza oraz produkcję Qi, Krwi (Xue) i Płynów (Jin Ye).

    Potrójny Ogrzewacz jako Trzy Człony Ciała

    O Potrójnym Ogrzewaczu mówi się w odniesieniu do koncepcji podziału ciała na trzy część. Są nimi:

    • Górny Ogrzewacz (Górne Jiao, „Para”) – składający się z części tułowia powyżej przepony, obejmujący Serce i Płuca. Jego funkcją jest absorpcja pożywienia, wody i powietrza.
    • Środkowy Ogrzewacz (Środkowe Jiao, „Mętna Sadzawka”) – składający się z części tułowia pomiędzy przeponą a pępkiem, obejmujący Śledzionę i Żołądek. Jego funkcją jest transformacja Trzech Substancji (Qi, Xue, Jin Ye).
    • Dolny Ogrzewacz (Dolne Jiao, „Kanał Ściekowy”) – składający się z części tułowia poniżej pępka, obejmujący Wątrobę, Nerki, Jelito Grube, Jelito Cienkie oraz Pęcherz Moczowy. Jego funkcją jest wydalanie nieczystości.

    To, że wszystkie dwanaście narządów Zang Fu umiejscowionych jest w jednym z trzech Ogrzewaczy, powoduje trudność w dokładnym określeniu na ile Potrójny Ogrzewacz jest samoistnym obiegiem czynnościowym, a na ile jest po prostu miejsce rozdziału funkcji związanych z transformacją.

    Funkcje Potrójnego Ogrzewacza w medycynie chińskiej

    Potrójny Ogrzewacz w medycynie chińskiej:

    • odpowiada za transformację i krążenie Płynów (Jin Ye)
    • odpowiada za transformację i krążenie Qi

    Transformacja i krążenie płynów

    Głównym zadaniem Potrójnego Ogrzewacza jest kontrola i koordynacja procesów związanych z wytwarzaniem, przekształcaniem i krążeniem Jin Ye czyli płynów ciała. Płynami ciała są łzy, pot, ślina, śluz, kwas żołądkowy, mleko oraz wydzieliny narządów płciowych.

    Mówi się, że Potrójny Ogrzewacz to sieć kanałów umożliwiająca krążenie w organizmie Jin Ye, Qi i Substancji. Koncepcja ta nazywana jest koncepcją „kanałów krążenia wody” lub „dróg przepływu wody”. Ta sieć kanałów przenika wszystkie Trzy Ogrzewacze: Górny, Środkowy i Dolny, Rolą San Jiao jest zapewnienie swobodnego i niezahamowanego krążenia w organizmie. Ewentualne zaburzenia prowadzić mogą do nagromadzenia płynów, a w jego wyniku między innymi do powstania obrzęków.

    W metabolizmie płynów Jin Ye ważny jest aspekt Yin i Yang, a konkretnie podział na Wodę i Ogień. W tym ujęciu Woda spływa w dół, a Ognień płonie ku górze. Harmonia tych dwóch elementów umożliwia właściwą transformację i krążenie płynów ciała.

    Transformacja i krążenie Qi

    Potrójny Ogrzewacz jest najważniejszym narządem odpowiadającym za krążenie Qi (zarówno Ying Qi jak i Wei Qi) wewnątrz kanałów jak i poza nimi, w obrębie całego organizmu i wszystkich pozostałych narządów Zang Fu. Dlatego też mówi się, że jest on odpowiedzialny za komunikowanie się ze sobą wszystkich części ciała, czyniąc z nich jeden, całościowy system.

    Bierze on także udział w procesie trawienia i wydalania. W Środkowym Ogrzewaczu dochodzi do rozkładania i rozdrabniania pokarmu. Oczyszczona część produktu tego procesu trafia do Górnego Ogrzewacza, który rozprowadza ją po całym ciele. Mniej oczyszczona część trafia do Dolnego Ogrzewacza, którego rolą jest wydalenie nieczystości z organizmu.

    Źródła:

    1. T. Błaszczyk; Podstawy medycyny chińskiej; Grodzisk Mazowiecki 2015
    2. H. Montakab; Medycyna chińska w praktyce; Łódź 2020
    3. J. Ross; Zang Fu. System narządów Tradycyjnej Medycyny Chińskiej; 2018

    Autorzy

    TCMblog Autorski artykuł TCMblog. Jeśli chcesz opublikować swój artykuł na naszym blogu lub dołączyć do grona autorów TCMblog zapraszamy do kontaktu na adres e-mail: kontakt@tcmblog.pl.

    Najciekawszy newsletter o Medycynie Chińskiej!

    • Dołącz do grona naszych czytelników.
    • Śledź nasze artykuły, filmy i polecane akcesoria TCM.

    Medycyna chińska w praktyce. Teoria, diagnostyka i terapia

    medycyna chińska, podręcznik, książka

    Podstawy Medycyny Chińskiej

    medycyna chińska, podręcznik, książka

    Zang Fu - System narządów Tradycyjnej Medycyny Chińskiej

    zang fu, narządy, organy, obiegi czynnośiowe

    Możesz znać nas z