Serce – najpotężniejszy organ, który rządzi całym ciałem

Według Tradycyjnej Medycyny Chińskiej Serce jest władcą wszystkich organów ciała, siedzibą umysłu, psychiki i świadomości. Dostrzega wszelkie zaburzenia, które pojawiają się w innych narządach. TCM postrzega Serce zarówno jako organ fizyczny, ale także jako „serce duchowe”, w którym przebywa duch Shen, który kontroluje nasz umysł, psychikę, ogólny wygląd, zachowanie, zdolność ekspresji i mowę, czyli całą naszą osobowość.

Zacznijmy jednak od początku. Medycyna Chińska uczy nas, że ciało dzieli się, podobnie jak cały świat, na pięć systemów (elementów lub żywiołów). Są to drewno, ogień, ziemia, metal i woda. Zasadniczo każda część naszego ciała fizycznego lub mentalnego należy do jednej z nich. Pomiędzy tymi systemami istnieją różne powiązania i relacje. Na przykład drewno rodzi ogień, ale także kontroluje ziemię. Powiązania te są wykorzystywane przez lekarzy Medycyny Chińskiej w diagnostyce i obserwacji pacjenta. Dzięki nim lekarze są w stanie przewidzieć, np. jak rozwinie się choroba.

Dzisiaj przyjrzymy się bliżej ogniu, ponieważ jemu właśnie odpowiada organ Serca. Jeśli chiński lekarz mówi o Sercu, nie oznacza to tylko mięśnia, który bije nas regularnie za mostkiem, ale cały system – czy też obieg czynnościowy – w tym naczynia krwionośne, krew, osierdzie, język, pot, ale także emocję radości.

Funkcja „chińskiego” Serca

Teoria Medycyny Chińskiej mówi, że Serce (jego Qi) kontroluje naszą Krew (Xue) i naczynia krwionośne. Naczynia krwionośne są miejscem, w którym Krew jest przechowywana i rozprowadzana po całym ciele. Ważne jest, aby Krew płynęła właściwą drogą, bez zatrzymywania lub spowalniania jej przepływu, i nie wydostawała się z naczyń krwionośnych.

Związek między Sercem a Krwią jest dwojaki. Z jednej strony, Serce rozprasza Krew w całym ciele poprzez regularne pulsacje, a także przepływ Qi, umożliwiając dostarczanie krwi do wszystkich niezbędnych miejsc – do organów, tkanek miękkich, kości, skóry itp. Po drugie, samo Serce jest odpowiedzialne za tworzenie i uzupełnianie krwi razem ze Śledzioną i układem Płuc. Przez trawienie pokarmu Śledziona wytwarza Qi, które transportuje do Płuc, gdzie miesza się z Qi wytwarzanym przez Płuca z powietrza, a następnie wchodzi do Serca. W nim miesza się z Krwią, uzupełnia i przekształca w nią.

W konsekwencji Serce odpowiada za jakość całego naszego układu sercowo-naczyniowego. Jeśli jest zdrowy, tętnice, żyły, naczynia włosowate są elastyczne i przejrzyste, krew płynie swobodnie i pulsuje regularnie.

Stan naszego Serca znajduje również odzwierciedlenie w stanie naszej twarzy i krążeniu krwi, tj. jeśli serce jest zdrowe i jego Qi jest silne, to skóra naszej twarzy jest świeża i jędrna, ma zdrowy jasnoczerwony kolor, a nasz puls jest regularny i dość silny. Blada, rozmyta, niebiesko-fioletowa lub czerwona twarz oraz słaby i delikatny puls wskazują na niewydolność Serca.

Jak powiedzieliśmy na początku, Serce jest siedzibą tak zwanego „ducha” Shen. Ten duch kontroluje naszą psychikę, myśl i świadomość. Tworzy naszą osobowość – to kim jesteśmy. Wszystkie nasze emocje rzutują na Serce. Dlatego właśnie ten narząd jest najbardziej zagrożony przez różne zachwiania życia psychicznego i silne emocje. Jest to duża różnica między Medycyną Chińską i Zachodnią. Chociaż Medycyna Chińska rozumie, że funkcję zarządzania organizmem spełnia mózgu, niemniej jednak patrzy ona na niego jako jedynie narzędzie, które pomaga prawdziwemu „władcy”, który jest właśnie przebywający w Sercu duch Shen.

Najczęstsze patologie związane z Sercem (według Medycyny Chińskiej)

Kołatanie serca – zawsze wiąże się z występującą dysharmonią Serca. Powstaje przez brak energii Serca, ale także przez to, że w Sercu jest coś – zwykle nadmiar ciepła.

Bezsenność – w większości przypadków problemy ze snem związane są z niedoborem Serca. Teoria Medycyny Chińskiej mówi, że gdy brakuje Krwi w Sercu, duch Shen nie ma miejsca, by odpocząć i wędrować nocą. Dlatego też pojawiają się problemy z zasypianiem, a spaniu często towarzyszą nieprzyjemne sny lub koszmary.

Depresja, lęk – te problemy naszej psychiki są ponownie związane z niedoborami Krwi, które uniemożliwiają zakotwiczenie ducha Shen w Sercu. Jeśli Krwi jest mało, osoba łatwo ulega uczuciom spięcia, niepewności i lęku. Później pojawić się może depresja i niepokój. W takich przypadkach oprócz patologii Serca powodów należy szukać także w patologiach obiegu czynnościowego Wątroby.

Problemy sercowo-naczyniowe – jak wspomnieliśmy, Serce kontroluje naczynia krwionośne. Jeśli jego wydajność jest niewystarczająca, pojawia się zastój Krwi oraz różne blokady, a to stwarza ryzyko wystąpienia wiele różnych potencjalnych problemów – miażdżycy, nadciśnienia, podwyższonego poziomu cholesterolu, a nawet udaru.

Jak możemy pomóc naszemu sercu?

Grzyby lecznicze i chińskie leki są świetną i skuteczną pomocą w tym zakresie:

Grzyb Reishi

Reishi lub ganoderma to leczniczy grzyb, który ma wyraźny wskazanie w kierunku Serca. Według Medycyny Chińskiej ma charakterystyczny efekt An Shen (czyli harmonizowania ducha). Reishi może odżywiać Serce, a tym samym wspierać, harmonizować i uspokajać ducha Shen. Dlatego może być stosowany w przypadkach łagodnej depresji, lęku, ataków paniki, niepokoju, ale także bezsenności itp. Na przykład mnisi taoistyczni używali go przed medytacją.

W przypadku problemów psychicznych lepiej jest użyć sproszkowanego Reishi, w połączeniu z jujubą (są to między innymi składniki mojej autorskiej receptury ziołowej MycoSleep), która również odżywia Serce, a więc oba te składniki wzajemnie się uzupełniają. Natomiast, w warunkach zmęczenia lepiej jest użyć ekstraktu z Reishi, który ma działanie stymulujące, więc w tym przypadku sprawdza się lepiej.

Ważne jest to, że Reishi pomaga Sercu nie tylko na poziomie mentalnym. Jego prozdrowotne działanie w przypadku wielu problemów sercowo-naczyniowych jest potwierdzona przez szereg współczesnych badań.

Grzyb Cordyceps

Cordyceps lub Maczużnik chiński przede wszystkim wzmacnia Nerki i Płuca. Ponieważ jednak wszystkie układy w naszym organizmie są połączone, stan Nerek wpływa także na prawidłowe funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego. Zwłaszcza jeśli nasze Serce jest „zmęczone”, jesteśmy wyczerpani, wychłodzeni, przygnębieni itd. Jeśli najmniejszy nawet ruch powoduje nasze zmęczenie Cordyceps może być dobrym wyborem – najlepiej w postaci 30% ekstraktu.

Żeń-szeń

Żeń-szeń (Ren Shen) jest jedną z najbardziej znanych chińskich roślin leczniczych. Obecnie żeń-szeń jest stosowany jako stymulator energii w przypadku zmęczenia, wypalenia lub w okresie rekonwalescencji po chorobie. Wspiera sprawność fizyczną i psychiczną. Jest on używany wraz z Cordyceps do wspierania libido. Dzięki tropizmowi w kierunku Serca pomaga zarówno w problemach sercowo-naczyniowych, jak i pozytywnie wpływa na ludzką psychikę. Wspiera spostrzegawczość i pamięć. Jest stosowany w łagodnej depresji, lęku, stresie lub bezsenności.

Chiński anioł

Anioł znany jako Dang Gui lub Angelica, nazywany także arcydzięglem. Jest to chińska roślina lecznicza, zwana także „żeń-szeniem żeńskim”. Wzmacnia organizm zarówno fizycznie, jak i psychicznie. Może uzupełniać Krew (częsty problem dla wielu kobiet) i jednocześnie wspomagać jej przepływ. Niedostateczna ilość Krwi jest przyczyną wielu problemów, takich jak nieregularne, bolesne lub zbyt silne miesiączki, przedłużający się cykl, bóle menstruacyjne, problemy z płodnością. Dzięki zdolności uzupełniania Krwi sprawdza się w bezsenności, depresji lub lęku, a także w przypadku wypadania włosów, drgawek lub zimnych kończyn. W średniowieczu korzeń arcydzięgla wykorzystywany był jako szczególnie dobry sposób usuwania trucizny z ludzkiego ciała.