Zaburzenia i syndromy chorobowe Serca w medycynie chińskiej

Serce to narząd, który w organizmie pełni rolę „cesarza”. Jego główną funkcją jest utrzymywanie Ducha (Shen), który rezyduje we Krwi i Yin. Z racji tego, że Serce należy do przemiany Ognia, dba ono o prawidłową termikę ciała i dodaje żywotności. Spośród wszystkich narządów Zang Fu, Wątroba i Serce są najsilniej związane z utrzymywaniem równowagi emocjonalnej oraz odpowiednimi reakcjami na bodźce zewnętrzne.

Emocje jakie wpływają negatywnie na Serce to przede wszystkim nadmierna radość a także brak miłości. Niekorzystna jest również nadmierna złość i smutek.

Serce jest odpowiedzialne za „zakotwiczenie” Qi, które pozyskuje z pożywienia oraz Krwi. Przechowuje również Ducha (Shen – świadomość) w szerokim rozumieniu: mentalnym, intelektualnym, emocjonalnym i duchowym. W TCM (Tradycyjnej Medycynie Chińskiej) uważa się, że czynniki te są w bliskim związku z Sercem, Krwią oraz Yin. Krew jest zatem czymś w rodzaju kotwicy dla Shen. W związku z tym wszelkie zaburzenia takie jak bezsenność mogą być związane z niedoborem Krwi Serca.

Syndromy chorobowe związane z sercem:

Niedobór Qi Serca

Objawy przy niedoborze Qi Serca, są podobne jak przy ogólnym niedoborze Qi organizmu.

Główne objawy: bezsenność, krótki oddech, ospałość, palpitacje, niepokój wewnętrzny, zawroty głowy, nocne poty, koszmary nocne i zaburzenia układu sercowo-naczyniowego.

Zalecenia: należy wzmocnić ogólne Qi organizmu, zadbać o Ducha Shen (emocje).

Niedobór Yang Serca

Objawy podobne jak przy niedoborze Qi, ale są zdecydowanie ostrzejsze. Dodatkowo pojawiają się objawy związane z zimnem.

Główne objawy: apatia, zmęczenie wyczerpanie, zimne kończyny, blada twarz, duszności w czasie wysiłku, ucisk w obszarze serca, uczucie silnych uderzeń serca, skrócony oddech i spontaniczne poty, arytmia serca i wyczerpanie.

Język: blady, lekko opuchnięty

Puls: słaby

Przyczyny: duże napięcie emocjonalne, utrata Krwi, niedobór Yang Nerek.

Terapia: należy wzmocnić i odbudować Yang Serca oraz uzupełnić ogólne Yang.

Produkty osłabiające Yang jakich należy unikać: chłodne i zimne termicznie, gorzkie chłodne, gorzkie zimne oraz surowe warzywa, owoce cytrusowe, produkty mleczne, zimne napoje i lody.

Produkty zalecane: ciepłe naturalne, gorzki ciepły, kwaśny ciepły, ostry ciepły, słodki ciepły, (czasami w niewielkich ilościach o termice gorącej) – jagnięcina, wołowina, gryka, ryż, owies, piwo pszeniczne, kakao.

Inne zalecenia aby utrzymać Serce w zdrowiu: chodzenie spać przed 23:00, równowaga między pracą a odpoczynkiem, właściwa dieta.

Niedobór Krwi Serca

Główne objawy: blada twarz, blade usta, palpitacje serce, ogólne zmęczenie i słabość, niepokój i zapominanie, stany lękowe, zaburzenia snu, zawroty głowy, depresja, anemia, wyczerpanie, zaburzenia układu autonomicznego serca.

Język: blady, bruzda na środku, czasami opuchnięty na czubku

Puls: cienki

Przyczyny: nadmiar ostrych oraz wysuszających produktów takich jak kawa i alkohol, zła dieta, utrata Krwi np. podczas porodu, stres, zbyt intensywna aktywność fizyczna, problemy emocjonalne (smutek, złość).

Zaleca się: wzmocnić Krew Serca, Śledzionę oraz odżywić Yin ciała.

Produkty jakich należy unikać: zbyt gorące lub zbyt ciepłe termicznie, mocno wysuszające – kawa, czerwone wino, ostre przyprawy.

Zalecane produkty: ciepłe lub chłodne o smaku słodkim ciepłym lub neutralnym a także kwaśne np. mięso kurczaka, kaszanka, wiśnie, longan, czerwone winogrona, ryż, pszenica, mleko kozie lub owcze.

Zastój Krwi Serca

Główne objawy: kłujący ból w okolicy serca, który może promieniować do lewego barku, purpurowa twarz, palpitacje, zmęczenie, krótki oddech.

Ból jest kluczowym objawem, który wyróżnia ten wzorzec. Jeśli występuje również Śluz, to może pojawić się również odczucie ucisku w klatce piersiowej.

Sposób leczenia: należy pobudzić krążenie Krwi, aby poruszyć zastój.

Niedobór Yin Serca

Główne objawy: wewnętrzne zdenerwowanie, niepokój i problemy ze snem, suchość w ustach, pobudzenie, stan podgorączkowy wieczorem, nocne poty, uderzenia gorąca, gorące stopy i podeszwy stóp, anemia, ogromne wyczerpanie, nadciśnienie, menopauza, zaburzenia snu.

Język: czerwony, brak nalotu, czerwone kropki na czubku

Puls: pusty, unoszący się, przyspieszony

Przyczyny: gorączka, stres, pęd życia, nadmiar aktywności seksualnej zbyt późno w nocy

Zaleca się: odżywić Yin Serca, uspokoić Ducha i odżywić Yin ciała

Należy unikać: produktów gorących i ciepłych termicznie, smaku ostrego gorącego oraz ciepłego, gorzkiego gorącego oraz gorzkiego ciepłego, produktów wysuszających i ogrzewających.

Zaleca się: produkty ochładzające, o smaku neutralnym, słodkim ciepłym lub chłodnym oraz kwaśnym neutralnym lub chłodnym, a więc produkty takie jak: wołowina, czerwone winogrona, pszenica, ser z mleka koziego lub owczego, nasiona maku lub czarny sezam.

Wznoszący się Ogień Serca

Diagnoza: wysokie ciśnienie krwi, zaburzenia układu anomicznego serca, zapalenie języka.

Główne objawy: niepokój, zdenerwowanie, zaburzenia snu, niestabilność emocjonalna i impulsywność, zaczerwieniona twarz, owrzodzenie w obszarze jamy ustnej, gorzki posmak w ustach, ciemny mocz.

Język: czerwony koniuszek, żółty nalot, czerwone kropki

Puls: przyspieszony, silny

Przyczyny: nadmiar przyprawionych potraw i ogrzewających produktów, silne napięcie i emocje, niedobór Yin Nerek i Yin Serca.

Zaleca się: ochłodzić Ogień Serca, uspokoić Ducha.

Należy unikać: ogrzewających produktów, gorzkich gorących i ostrych gorących oraz alkoholu i ostrych przypraw.

Zalecane produkty: o termice chłodnej oraz zimnej, smaku gorzkim i kwaśnym, a więc produkty takie jak: rabarbar, arbuz, cytryna, pomidor, kwaśne produkty mleczne, zielona herbata.