
Wątroba jest najważniejszym organem odpowiedzialnym za przechowywanie Krwi i jej ochronę. Lubi nieprzerwany, harmonijny przepływ Qi, który umożliwia prawidłowe wypełnienie wszelkich funkcji ciała. Wątroba odpowiada zatem za rytm i harmonię wszystkich funkcji fizjologicznych oraz na sposób w jaki się zachowujemy.
Rola według TCM:
- zarządza swobodnym krążeniem Qi
- Przechowuje Krew
- Przechowuje duszę eteryczną (hun)
- Zarządza mięśniami i ścięgnami
- Otwiera się w oczach i rozkwita w paznokciach
Związek z Pięcioma Przemianami :
- Emocja: wściekłość, złość
- czynnik klimatyczny: wiatr
- Pora roku: wiosna
- Kierunek: wschód
- Kolor: zielony
- Pora dnia: 1:00-3:00
Funkcje Wątroby
Utrzymuje swobodny przepływ Qi
Najważniejszą funkcją Wątroby jest zapewnienie swobodnego przepływu Qi w organizmie. Aby ją wypełnić, musi być w harmonii i równowadze, więc emocje takie jak złość czy wściekłość natychmiast będą blokować przepływ i powodować stagnację Qi Wątroby. Prawidłowy ruch Qi Wątroby to łagodny ruch w górę oraz ruch na zewnątrz, mający na celu zapewnienie swobodnego przepływu.
Cztery główne aspekty związane z utrzymywaniem przez Wątrobę swobodnego przepływu to:
- Zrównoważenie emocjonalne
- Dobre trawienie
- Wydzielanie żółci
- Regularne miesiączkowanie
Główne objawy stagnacji Qi Wątroby: napięcie mięśniowe, uczucie ucisku, napięcie w klatce piersiowej, syndrom napięcia przedmiesiączkowego oraz rozpieranie w jamie brzusznej.
Przechowuje Krew (Xue)
Wątroba jest odpowiedzialna również za przechowywanie Krwi (Xue). Jest najważniejszym narządem jeśli chodzi o jej ochronę i odpowiada za ilość Krwi jaka aktualnie znajduje się w naczyniach.
Gdy odpoczywamy i leżymy lub śpimy, nasza Krew przepływa do Wątroby, jest tam zatrzymywana i regenerowana. Jeśli aktywność fizyczna się zwiększa, to Wątroba uwalnia Krew włączając ją do obiegu.
Zaburzenie tej funkcji powoduje np. że w obiegu jest jej zbyt mało, organy nie są wystarczająco zaopatrzone w Krew i szybciej się męczymy.
Objętość Krwi ma również wpływ na naszą odporność na czynniki zewnętrzne. Gdy skóra i mięśnie są dobrze odżywione, stanowią silną barierę ochronną przed zewnętrznymi czynnikami chorobotwórczymi.
Zarządza ścięgnami
Ścięgna, które związane są z Wątrobą, odnoszą się do zdolności kurczenia się i rozluźniania mięśni. Przy niedoborze Krwi Wątroby, Ścięgna nie są wystarczająco nawilżone i odżywione, przez co ich zdolność do kurczenia się i rozluźniania jest osłabiona.
Pojawiają się takie objawy jak: sztywność, przykurcze, drżenie i drętwienie.
Wątroba otwiera się w oczach
Różne zaburzenia wzroku i choroby oczu często są oznakami dysfunkcji systemu Wątroby. Uważa się, że Qi Wątroby związane jest ze zdolnością oczu do rozróżniania Pięciu kolorów, natomiast Xue Wątroby odpowiada za dobre i ostre widzenie.
Wzorce zaburzeń:
- Niedobór Krwi Wątroby – niewyraźne widzenie, suchość oczu
- Wznoszący się Ogień Wątroby – zaczerwienienie, bolesność i podrażnienie oczu
- Wzbudzenie Wiatru Wątroby – drżenie gałek ocznych.
Manifestuje się w paznokciach
Prawidłowa ilość Krwi w Wątrobie i właściwe nią zarządzanie sprawia że paznokcie są różowe i dobrze ukształtowane. Wszelkie zaburzenia powodują, że stają się blade, cienkie, kruche, łamliwe i pojawiają się bruzdy.
Zrównoważenie emocjonalne
Wątroba odpowiada za nasze harmonijne związki z innymi ludźmi i otoczeniem. Jeśli przepływ Qi jest zablokowany, blokujemy wyrażanie gniewu, lub reagujemy nadmiernie emocjonalnie i nieadekwatnie do danej sytuacji. Może nawet pojawić się depresja.
Objawy: „kula w gardle”, rozpieranie w brzuchu, bóle w obszarze podżebrowym, ucisk w klatce piersiowej, napięcie w piersiach i napięcia przedmenstruacyjne.
Jednak zrównoważenie emocjonalne nie obejmuje tylko prawidłowego kontaktu z otoczeniem ale również z wewnętrzną zdolnością do sprawnego planowania i podejmowania decyzji.
Zastój Qi prowadzi do zaburzeń emocjonalnych, a przeżywanie emocji może prowadzić z kolei do zastoju Qi Wątroby.
Emocje takie jak złość czy wściekłość zakłócają swobodny przepływ Qi i mogą go nawet zablokować. Długotrwały zastój tego przepływu może w dalszej kolejności prowadzić do rozwoju wewnętrznego gorąca wywołując następnie takie objawy takie jak: wznoszące się Yang Wątroby, Ogień Wątroby, uszkodzenie Yin Wątroby oraz Wiatr Wątroby.
Kiedy Qi płynie bez przeszkód, doświadcza się spokoju i zadowolenia, a emocje są stabilne.
Prawidłowe trawienie i wydzielanie żółci
Swobodny przepływ Qi wpływa również korzystnie na prawidłowy przebieg trawienia – czyli aktywność spełnianą przez Śledzionę i Żołądek oraz harmonijne wydzielanie żółci. Zablokowana Wątroba atakuje układ trawienny powodując wiele dolegliwości oraz zakłócenia w wydzielaniu żółci.
Objawy zablokowania swobodnego przepływu żółci: gorzki smak w ustach, odbijanie i żółtaczka.
Reguluje menstruację
Swobodny przepływ Qi ma również wpływ na miesiączkowanie – zapewnia równomierny przepływ Qi i Xue. Jeśli Krew jest prawidłowo przechowywana i regulowana, wtedy menstruacja jest prawidłowa.
Wątroba jest siedzibą Hun
Mówi się, że „Hun” wpływa na zdolność planowania i kierowania życiem. Dobra jakość i ilość Krwi, ukorzenia nas i pomaga podejmować mądre decyzje.
Właściwe odżywianie Wątroby
Smak kwaśny, powiązany z Wątrobą, działa ściągająco oraz kurcząco i odpowiada za gromadzenie płynów i ochronę Krwi.
Właściwe pożywienie, a zwłaszcza przyprawy i alkohol mogą pomóc w rozpraszaniu stagnacji Qi.
Przy gorącu Wątroby należy ograniczyć produkty energetycznie gorące a zwiększyć ilość pożywienia ochładzającego.
Pożywienie ochładzające działa również korzystnie na buzujące emocje takie jak złość.
Produkty osłabiające Wątrobę
Osłabić Wątrobę mogą głównie ogrzewające metody gotowania i ogrzewające pożywienie takie jak: ostre przyprawy, wysokoprocentowy alkohol oraz bardzo tłuste, oleiste potrawy.
Mają one działanie rozgrzewające dlatego mogą „wzniecać” yang Wątroby, który może w dalszej kolejności uszkodzić jej yin i doprowadzić do niedoboru Krwi.

Za dwa tygodnie druga część artykułu: Zaburzenia Wątroby w medycynie chińskiej.
Nie przegap nowego artykułu! Otrzymuj regularnie informacje o nowych artykułach na naszym blogu!
Źródło:
- Kastner Joerg; Terapia Pożywieniem; 2016
- Jeremy Ross; Zang Fu – System Narządów Tradycyjnej Medycyny Chińskiej; 2018
Dodaj komentarz