Shiitake przeciwko stresowi oksydacyjnemu

Shiitake (Lentinula edodes) to bardzo popularny jadalny, a przy tym bardzo smaczny i aromatyczny grzyb, pochodzący z Azji wschodniej. Zarówno świeże, jak i suszone grzyby znajdują wiele zastosowań w kuchni azjatyckiej, gdzie cenione są ze względu na swój charakterystyczny zapach i smak. Prowadzone współcześnie badania wskazują na to, że Shiitake ma działanie przeciwutleniające (antyoksydacyjne) i przeciwzapalne dzięki czemu chroni organizm przed rozwojem poważnych chorób.

Grzyb Shiitake

Grzyb Shiitake w środowisku naturalnym występuje w grupach, rosnąc na pniach drzew liściastych lub rozkładającym się drewnie, na przykład na powalonych drzewach (w szczególności dębach czy bukach). Shiitake ma ciemnobrązowy lub czarny kapelusz w kształcie parasola i białą włóknistą łodygę. Shiitake ma długą historię jako cenny środek leczniczy w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej. Został on nazwany królową grzybów i eliksirem życia. Także aktualne badania naukowe dowiodły, że Shiitake jest grzybem o wielu właściwościach leczniczych. Współczesne badania naukowe pokazały, że Shiitake ma wiele efektów, które mogą pomóc poprawić zdrowie. Shiitake wzmacnia układ odpornościowy, zmniejsza stany zapalne, zmniejsza poziom cholesterolu i cukru we krwi oraz redukuje stres oksydacyjny. Ma również działanie przeciwnowotworowe i niszczy wiele bakterii. Co ważniejsze, Shiitake indukuje również śmierć komórkową w komórkach rakowych oraz zabija różne inne patogeny zagrażające zdrowiu.

Wolne rodniki

Stres oksydacyjny powoduje brak równowagi między powstawaniem wolnych rodników, tlenu i tlenu azotu i zdolność organizmu do ich neutralizacji. Ta nierównowaga tłumi naturalne zdolności antyoksydacyjne organizmu. Stres oksydacyjny może zostać zredukowany przez przeciwutleniacze takie jak: witamina E, witamina C, tokoferol, kwas askorbinowy, flawonoidy, triterpeny, oraz enzymy takie jak: dysmutaza ponadtlenkowa, peroksydaza glutationowa, czy katalaza.

Produkcja wolnych rodników wzrasta podczas stanów zapalnych, postępów choroby nowotworowej, infekcji, ekspozycji na ksenobiotyk, promieniowanie radioaktywne, zanieczyszczenie środowiska, itp. Stres oksydacyjny jest związany z rozwojem i postępami wielu jednostek chorobowych: neurologicznych chorób zwyrodnieniowych (otępienie), chorób sercowo-naczyniowych, przewlekłych chorób płuc, chorób oczu takich jak retinopatia, oraz chorób nowotworowych i wielu innych.

Shiitake w badaniach naukowych

Przeprowadzone zostały badania naukowe, których celem było ustalenie, czy Shiitake zmniejsza stres oksydacyjny, czy ma właściwości przeciwutleniające i czy może chronić organy przed uszkodzeniem. Autorzy przetestowali swoją teorię na przykładzie myszy, u których wywołana została sepsa, czyli zespół ogólnoustrojowej reakcji zapalnej. Sepsa został wywołany przez LPS (lipopolisacharyd czyli endotoksynę stanowiącą, składnik błony zewnętrznej bakterii). Sepsa przyczynia się do zwiększenia stresu oksydacyjnego oraz uszkodzenia i niewydolności tkanek i narządów.

Myszy podzielono na dwie grupy. Jedną leczono preparatem z Shiitake, a drugiej podawano neutralne placebo. Zaobserwowano, że Shiitake znacząco zmniejszał aktywność kinazy kreatynowej (marker uszkodzenia serca), dehydrogenaza mleczanowej (marker uszkodzenie tkanek serca i wątroby) i enzymów wątrobowych uwalnianych po uszkodzeniu wątroby – transaminazy alaninowej, asparaginianu, czy aminotransferazy. Jednocześnie Shiitake przyczyniał się do poprawy stanu antyoksydacyjnego organizmu, zwiększając aktywność enzymów antyoksydacyjnych takich jak: superoksydazydaza, peroksydaza glutationowa itp. Ponadto Shiitake obniżył poziom prozapalnych cytokin, które wywołują i wzmacniają zagrażające zdrowiu zapalenie patogeniczne (TNF alfa, IL-6, IL-1beta). Badania histologiczne narządów ujawniły, że tkanki były chronione przed uszkodzeniem spowodowanym przez obecność wywołanego sepsą LPS. Wyniki badań wskazują zatem jasno, że Shiitake ma właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne.