Główną koncepcją Tradycyjnej Medycyny Chińskiej jest koncepcja Qi. Qi odpowiada znaczeniem indyjskiemu terminowi prana (siła życiowa) oraz japońskiemu ki. Qi jest określane jako esencja witalna, która jest obecna we wszystkich rzeczach, a więc Qi posiada aspekt zarówno materii, jak i energii. Jeżeli Qi jakiegoś pokarmu jest dobrej jakości, wtedy będzie on smakował lepiej i dostarczy więcej energii Qi do organizmu. U człowieka mocne Qi wyraża się jako zdolność do realizowania postawionych celów, brak zablokowania w ciele, lepsze funkcjonowanie narządów wewnętrznych, itd. Qi jest bardziej Yang, a Krew ma cechy Yin oraz jest „matką Qi”, ponieważ składniki zawarte w krwi wspierają i odżywiają Qi. Jednocześnie należy pamiętać, że Qi kieruje i porusza Krew. Ponadto, aby Krew mogła być wytwarzana i wprawiana w ruch, potrzebna jest odpowiednia ilość Qi, trawiennej oraz Qi podtrzymującej krążenie [1].
Według TCM człowiek uzyskuje energię Qi z trzech źródeł:
Źródło pierwsze, tzw. Yuan Qi jest „energią pierwotną”, która jest dziedziczona od rodziców i jest przekazywana płodowi w momencie poczęcia. Jednak zasób tej energii jest ograniczony i z biegiem czasu ulega ona zużyciu. Jeżeli dana osoba prowadzi niezdrowy tryb życia, nadużywa alkoholu, nie ma umiaru seksualnego i przejada się, to wszystko może doprowadzić do szybkiego roztrwonienia tej energii.
Źródło drugie, tzw. Gu Qi jest energią „zbożową/pokarmową” i pochodzi ona ze spożywanego pokarmu. Energia ta stanowi główne źródło uzupełniania zasobu naszej energii, która jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu i utrzymania zdrowia.
Źródło trzecie, tzw. Zong Qi jest „energią z powietrza”. Chińczycy przywiązują dużą uwagę do energii uzyskiwanej ze wszechświata, czyli tej części energii, która znajduje się w powietrzu. Jest ona pochłaniana przez nasz organizm za pomocą płuc, skóry i włosów. Jedynie przebywając długo na świeżym powietrzu jesteśmy w stanie uzupełniać tę część naszej energii Qi [2].
To jak dobrze potrafimy wykorzystać Qi pochodzących z powyższych źródeł zależy od naszego stylu życia i naszego nastawienia umysłu. Ćwiczenia fizyczne, receptury ziołowe, akupunktura oraz praktyki rozwijania świadomości, takie jak medytacja, są tradycyjnymi sposobami usuwania zablokowani i zwiększenia przepływu Qi. Qi, która ulega zastojowi, doprowadza do powstania nagromadzeń przejawiających się jako otyłość, guzy, cysty, nowotwory oraz różne choroby o podłożu wirusowym lub grzybiczym [3].
Wszystkie trzy rodzaje energii życiowej – Yuan Qi, Gu Qi, Zong Qi – składowane są w okolicy krzyża, gdzie znajduje się brama życiowa. Miejsce to jest nazwana „morzem energii” (Qi Hai) [4].
Energia Qi jest w relacji z Yin i Yang. Qi może być podzielona Yin Qi i Yang Qi. Yin Qi jest uważane za pierwiastek wilgotności i materialnego aspektu, Yang Qi odnosi się do ciepła pierwotnego i bardziej do aspektu dynamicznego. We wszechświecie Yang Qi wznosi się w górę, aby połączyć się z niebem, w momencie, gdy Yin Qi opada w dół i zagęszcza się tworząc ziemię. Yin jest ciche i bierne, a Yang jest głośne i aktywne. Czyste Yang Qi płynie na powierzchni ciała i wzmacnia cztery kończyny, mętne Yin Qi płynie wewnątrz i odżywia pięć narządów Zang (pełnych) i sześć narządów Fu (pustych) [5].
Yin i Yang zawsze występują razem, muszą ze sobą współpracować, być w równowadze i w harmonii. Jeżeli równowaga jest zachwiana, Yin i Yang stają się siłami przeciwstawnymi, gdzie jedno zwalcza drugie. W przyrodzie mogę powstać kataklizmy np. trzęsienia ziemi, powodzie, susza, w a organizmie człowieka dochodzi do powstania choroby [6].
Jeżeli Qi jest za słabe, Yang również staje się osłabione. Jeżeli Yang pozostanie słabe przez dłuższy czas, wpływa również na pogorszenie Yin. Oznacza to, że patogen wszedł w głębsze warstwy naszego ciała. W TCM bardzo ważne jest, żeby zwalczyć patogen we wczesnym etapie rozwoju, żeby dalej (głębiej) się nie rozwinął. Łatwiej jest skorygować deficyt Qi i Yang niż deficyt Yin [7]. Jeżeli przyczyną choroby jest niedobór Yang, właściwym leczeniem będzie zastosowanie ziół ogrzewających i tonizowanie Qi. Natomiast w przypadku niedoboru Yin, wskazane będą zioła o cięższej naturze, które odżywiają Yin i wzmacniają Krew. Leczenie akupunkturą może uspokoić bezładny ruch Qi i Krwi/Xue oraz przywrócić ich naturalny przepływ. Kiedy patogen atakuje Qi i Krew, mamy do czynienia ze stanem nadmiaru. Natomiast jeżeli mamy niedobór Qi w danym miejscu lub w meridianie, można doprowadzić tam Qi z innych meridianów dzięki akupunkturze, by uzupełnić to, co jest osłabione [8].
Deficyt Qi manifestuje się w następujących symptomach:
Nie wszystkie symptomy mogą występować jednocześnie, na ogół slaby puls, blada cera już wskazują na deficyt energii Qi. Oczywiście niektóre schorzenia posiadają dodatkowe symptomy, np. deficyt Qi żołądka, będzie charakteryzować się słabym apetytem.
Jeżeli występuje deficyt Yang Qi, puls będzie osłabiony, zwiększone odczucie zimna, opuchnięty język. Oznacza to, że jest symptom zimna oraz wilgoci w organizmie. Za ogrzewania ciała odpowiada Yang. Aby wzmocnić Yang Qi należy zacząć od ogrzania ciała od wewnątrz oraz wzmocnić energię Qi [9].
PRZYPISY I BIBLIOGRAFIA
[1] P. Pitchford, Odżywianie dla zdrowia, Łódź 2010, s. 82.
[2] E. Kajdański, Medycyna chińska dla każdego, Kraków 2011, s. 106.
[3] P. Pitchford, op.cit., s. 83.
[4] Ibidem, s.109.
[5] N. Maoshing, Kanon Medycyny Chińskiej Żółtego Cesarza, Łódź 2012, s. 37.
[6] E. Kajdański, op.cit, s. 109.
[7] //www.goldenlightherbs.com/Info/Qi_YangTonics.aspx, [Dostęp: 14.12.2016r.]
[8] N. Maoshing, Kanon Medycyny Chińskiej Żółtego Cesarza, Łódź 2012, s. 45.
[9] //www.goldenlightherbs.com/Info/Qi_YangTonics.aspx, [Dostęp: 14.12.2016r.]
Bolor FuzNajciekawszy newsletter o Medycynie Chińskiej!
Ta strona korzysta z ciasteczek, aby zapewnić Ci najlepszą możliwą obsługę. Informacje o ciasteczkach są przechowywane w przeglądarce i wykonują funkcje takie jak rozpoznawanie Cię po powrocie na naszą stronę internetową i pomaganie naszemu zespołowi w zrozumieniu, które sekcje witryny są dla Ciebie najbardziej interesujące i przydatne.
Niezbędne ciasteczka powinny być zawsze włączone, abyśmy mogli zapisać twoje preferencje dotyczące ustawień ciasteczek.
Jeśli wyłączysz to ciasteczko, nie będziemy mogli zapisać twoich preferencji. Oznacza to, że za każdym razem, gdy odwiedzasz tę stronę, musisz ponownie włączyć lub wyłączyć ciasteczka.
Ta strona korzysta z Google Analytics do gromadzenia anonimowych informacji, takich jak liczba odwiedzających i najpopularniejsze podstrony witryny.
Włączenie tego ciasteczka pomaga nam ulepszyć naszą stronę internetową.
Najpierw włącz ściśle niezbędne ciasteczka, abyśmy mogli zapisać twoje preferencje!
