Nerki i ich funkcje w Medycynie Chińskiej

Obieg czynnościowy Nerek ma w Medycynie Chińskiej fundamentalne znaczenie dla całego organizmu. Jego najważniejszą funkcją jest przechowywanie Jing, które odpowiada między innymi za wzrost i rozwój organizmu – już od chwili narodzin. Nerki stanowią ponadto podstawę Yin i Yang całego organizmu. Nerki pełnią także ważną rolę w pracy Płuc i Pęcherza Moczowego, zarządzają Wodą w organizmie oraz związane są ze sprawnością seksualną i rozmnażaniem.

Nerki nazywane w języku chińskim Shen (肾) są jednym z narządów Zang Fu i to tym z narządów, od którego powinna zaczynać się poznawanie ich wszystkich. Nie bez powodu, ponieważ Nerki nazywane są przez Chińczyków „”korzeniem życia” lub „zarodkiem stworzenia”, co wynika z ich funkcji przechowywania Jing i z tego, że są podstawą Yin i Yang dla całego ciała i wszystkich innych jego narządów.

Obieg czynnościowy Nerek

Obieg czynnościowy Nerek skład się z narządu miąższowego (Zang) Nerek i z meridianu Nerek. Obieg czynnościowy zawiera obydwie Nerki – zarówno lewą, jak i prawą. Nerki są wyjątkowe ponieważ są jedyną parą narządów wyróżnianą przez Medycynę Chińską – nie dlatego, że istnieją dwie Nerki, ale dlatego, że pełnią one dwie odrębne funkcje: funkcję Yin i funkcję Yang.

Z Nerkami powiązana jest „Brama Życia” – Ming Men. Niektórzy uważają, że znajduje się ona pomiędzy Nerkami, inni zaś że Ming Men jest prawą Nerką. Ogień Ming Men uważany jest za czynnik odpowiedzialny za ogrzewanie ciała oraz pobudzanie wszystkich procesów w organizmie.

Funkcje Nerek

• Nerki stanowią korzeń przedurodzeniowego, dziedziczonego po rodzicach qi.
• Nerki są „korzeniem” lub podstawą Yin i Yang dla pozostałych narządów.
• Nerki są magazynem esencji Jing, która odpowiada między innymi za funkcje seksualne.
• Nerki produkują Szpik, a za jego sprawą Kości i Mózg.
• Kontrolują Wodę w organizmie, czyli płyny – stanowią dolne ich źródło.
• Kontrolują dolne otwory, czyli moczowody, pęcherz moczowy i narządy płciowe.
• Przyjmują qi z Płuc.
• Odpowiadają za włosy (manifestują się we włosach).
• Odpowiadają za uszy (otwierają się w uszach) i słuch.
• Są miejscem rezydencji siły woli (zhi).

Nerki przechowują Jing

Jedną z najważniejszych funkcji Nerek jest przechowywanie przedurodzeniowej energii źródłowej (yuan qi) i esencji Jing. Esencja przedurodzeniowa Jing pochodzi od rodziców i może być rozumiana w języku medycyny zachodniej jako przekazany materiał genetyczny. Przedurodzeniowe Jing pojawia się wcześniej, niż jakikolwiek inny składnik ciała. Esencja odpowiada za narodziny, a także późniejszy rozwój, wzrost i rozmnażanie. Jing Nerek, który jest źródłem qi – odpowiada za dalszy wzrost, rozwój, a także za pojawienie się trzeciorzędowych cech płciowych. Przedurodzeniowa qi jest z kolei podstawą dla wytwarzania pourodzeniowej Qi.

Nerki łączą się kanałami Bao Mai – Ren Mai i Chong Mai z macicą, przez co odgrywają istotną rolę w procesie poczęcia, ciąży i narodzin. Stąd też ich zaburzenia mogą skutkować problemami takimi jak zaburzenia miesiączkowania, spadek popędu seksualnego czy bezpłodność. U mężczyzn esencja Jing również w bardzo istotny sposób powiązana jest z funkcjami seksualnymi, dlatego też u mężczyzn niedobory w Nerkach mogą skutkować impotencją, bezpłodnością, słabym popędem seksualnym czy przedwczesnym wytryskiem.

Nerki zarządzają także Kośćmi, które w Medycynie Chińskiej pełnią ważną funkcję ponieważ nie tylko stanowią „rusztowanie” dla organizmu, ale także odpowiadają za wytwarzanie Krwi (Xue). Nerki zarządzają Kośćmi ponieważ Yin Jing Nerek wytwarza Szpik, z którego powstaje następnie Mózg (nazywany „Morzem Szpiku – więcej o nim można przeczytać tutaj) oraz Szpik kostny, z którego powstają Kości. Nerki odpowiadają także za właściwe funkcjonowanie stawów, a przez to za płynność ruchów całego ciała.

Niedobór Jing Nerek jest przyczyną zaburzeń Kości, Mózgu, uszu i włosów, a także zaburzeń pojawiających się procesie narodzin, wzrostu i rozwoju.

Nerki są podstawą Yin i Yang

Yin i Yang Nerek są formowane jest przez Jing Nerek. Z kolei Yin i Yang Nerek stanowią źródło dla Yin i Yang wszystkich pozostałych narządów Zang Fu.

Nerki zarządzają Wodą

Nerki zarządzają Wodą czyli Płynami – Jin Ye. Kontrolują one między innymi oddzielanie czystych płynów od mętnych płynów w Dolnym Ogrzewaczu i wydalanie mętnych płynów przez Pęcherz Moczowy i Jelita. Funkcją Nerek jest także kontrola nad tzw. „dolnymi otworami ciała” czyli otworów narządów moczowo-płciowych i odbytu.

Najczęstsze zaburzenia Nerek

Do najczęstszych zaburzeń Nerek należą: Niedobór Jing Nerek, Niedobór Yang Nerek, Niedobór Yin Nerek, a także zastój z nagromadzeniem Wody oraz zaburzenie polegające na tym że Nerki nie mogą uchwycić qi. Poniżej przedstawione zostały objawy poszczególnych zaburzeń.

Niedobór Jing Nerek

Kości:	opóźniony rozwój fizyczny dziecka, podatność szkieletu na wady rozwojowe, kruchość kości, bolesność odcinka lędźwiowego kręgosłupa, słabość kolan i zębów
Mózg:	opóźniony rozwój umysłowy dziecka, otępienie, słaba pamięć, zawroty głowy i przedwczesne starzenie się
Uszy:	głuchota i szumy w uszach
Rozmnażanie:	osłabienie popędu seksualnego, brak miesiączki lub bezpłodność
Włosy:	siwienie lub przedwczesna utrata włosów
Tętno:	głębokie i słabe
Język:	różnie

Niedobór Yang Nerek

Ogólne:	blada twarz, niechęć do zimna, zimne kończyn, znużenie i apatia
Kości:	ból pleców przy jednoczesnym odczuciu w nich zimna, słabość w kolanach, paradontoza
Rozmnażanie:	słaby popęd płciowy, impotencja, bezpłodność, nasieniotok
Płyny:	obfity, przejrzysty mocz, nietrzymanie moczu lub skąpomocz
Odżywianie:	słaby apetyt i luźne stolce
Tętno:	głębokie, słabe i wolne
Język:	blady, wiotki, może być z cienkim białym nalotem

Niedobór Yin Nerek

Ogólne:	uderzenia gorąca do twarzy (rumieńce), pragnienie, odczucie gorąca w dłoniach i stopach
Kości:	tkliwy ból pleców i kolan
Mózg:	zawroty głowy, słaba pamięć
Rozmnażanie:	polucje nocne i przedwczesny wytrysk
Tętno:	cienkie i szybkie
Język:	czerwony bez nalotu, z możliwymi pęknięciami

Choroby wskazujące na zaburzenia Nerek

Następujące choroby z zachodniego punktu widzenia, mogą wskazywać na zaburzenia Nerek:

• astma
• neurastenia
• niedoczynność tarczycy
• moczówka prosta
• ból okolicy lędźwiowej kręgosłupa
• przewlekłe zapalenie nerek
• nietrzymanie moczu
• impotencja
• bezpłodność
• rozedma płuc
• serce płucne
• niewydolność serca
• obrzęki
• chroniczna biegunka
• przewlekłe choroby uszu
• opóźniony rozwój fizyczny i umysłowy u dzieci
• szumy w uszach
• przedwczesne starzenie się
• nadciśnienie pierwotne
• tachykardia
• nadczynność tarczycy
• przewlekłe infekcje dróg moczowych
• zaburzenia miesiączkowania
• gruźlica płuc

Źródła:

1. Jeremy Ross; Zang Fu. System Narządów Tradycyjnej Medycyny Chińskiej; 2018; s. 100-117.
2. Hamid Montakab; Medycyna Chińska w praktyce. Teoria, diagnostyka i terapia w rozumieniu zachodnim; Łódź 2017; s. 54-59.
3. Tadeusz Błaszczyk; Słownik Medycynie Chińskiej; Grodzisk Mazowiecki 2018; s. 74-76.
4. Tadeusz Błaszczyk; Podstawy Medycyny Chińskiej (Wydanie II poprawione i poszerzone); Grodzisk Mazowiecki 2015; s. 216-223