Jak rozpoznać osłabienie Qi?

Qi to według Tradycyjnej Medycyny Chińskiej najważniejsza substancja podstawowa występująca w ludzkim organizmie. Ma ona fundamentalne znaczenie dla medycyny ponieważ przy jej pomocy dokonuje się opisu poszczególnych funkcji człowieka, ale także zaburzenia Qi służą do opisu zmian patologicznych. Trwają spory co do tego, czy Qi można rozumieć jako „energię”. Choć przyjęło się tłumaczyć Qi jako „energię życiową” wydaje się, że tłumaczenie to nie oddaje w pełni tego co przez Qi rozumie się w Medycynie Chińskiej, a na pewno już jest to spojrzenie zawężające.

Tradycyjna Medycyna Chińska rozróżnia cztery rodzaje zaburzeń Qi. Są to kolejno: osłabienie Qi (Qi Xu), opadnięcie Qi (Qi Xian), zastój Qi (Qi Zhi) lub też zbuntowane Qi (Qi Ni). W poniższym artykule przybliżymy pierwszy rodzaj zaburzenia Qi czyli osłabienie Qi.

Osłabienie Qi nazywana także niedoborem Qi jest zdecydowanie najczęściej spotykanym wzorcem patologicznym. Może ono dotyczyć całego ciała, mówimy wtedy o ogólnym osłabieniu Qi. Wówczas objawy wskazujące na wystąpienie niedoboru Qi nazywamy objawami kardynalnymi. Osłabienie Qi może także dotyczyć określonych obiegów czynnościowych: Serca, Płuc, Pęcherzyka Żółciowego, Jelita Grubego, Śledziony, Żołądka, Nerek lub Pęcherza Moczowego. Osłabienie Qi obiegów czynnościowych występuje niekiedy w pojedynczym obiegu, a czasem w kilku obiegach jednocześnie. Najczęściej spotykane jest osłabienie Yang Qi Nerek wraz z osłabieniem Qi Płuc lub też osłabienie Qi Śledziony i Qi Płuc.

Jeśli pojawia się osłabienie Qi to zazwyczaj najpierw dotyka ono jednego lub kilku obiegów czynnościowych, a dopiero później staje się niedoborem całego ciała.

Objawy ogólnego osłabienia Qi

Objawy ogólnego niedoboru Qi nazywane są objawami kardynalnymi. Zalicza się do nich przede wszystkim występujące ogólne uczucie osłabienia, silnego zmęczenia, przygnębienia, senności i braku apetytu oraz blada twarz. Zmęczenie nasila się szczególnie przy wysiłku i pracy. Występuje oddech powierzchniowy, często razem z lekką dusznością i przyspieszoną akcją serca. Przy najmniejszym nawet wysiłku pojawia się zimny pot. Pacjent ma także skłonność do obrzęków, przepuklin, nietrzymania moczu, zaparć lub luźnego stolca.

U pacjenta pojawia się awersja do mówienia – mówi on mało i cichym głosem.

Język jest blady, najczęściej lekko obrzmiały z widocznym cienkim nalotem w białawym kolorze.

Puls pacjenta jest wyczuwany jako słaby (Ruo Mai), miękki (Ru Mai) lub pusty (Xu Mai).

Rzadko występuje wówczas ból, a jeśli tak się dzieje to jest on słaby i trudny do dokładnego zlokalizowania.

Leczenie ogólnego osłabienia Qi

W przypadkach ogólnego niedoboru Qi w całym organizmie można wówczas stosować akupunkturę, ale ma ona ograniczoną skuteczność. Dlatego też podstawę terapii powinno stanowić leczenie ziołami. Szczególnie polecaną recepturą ziołową jest Odwar Czterech Szlachetnych (Si Jun Zi Tang). W akupunkturze można wykorzystywać punkty silnie wzmacniające Qi takie jak: Ren 4 (Guan Yuan), Ren 6 (Qi Hai) oraz St 36 (Zu San Li).

Objawy niedoboru Qi narządów

Tak jak już wspomniano, osłabienie Qi może dotyczyć także poszczególnych narządów czyli obiegów czynnościowych.

W przypadku osłabienia Qi Serca podstawowymi objawami jest uczucie ogólnego osłabienia całego ciała oraz kołatanie serca.

W przypadku osłabienia Qi Pęcherzyka Żółciowego objawy dotyczą w dużej części sfery emocji i umysłu. Występuje lękliwość, depresja, osłabienie siły woli przejawiające się niemożności podejmowania decyzji, braku odwagi i braku inicjatywy. Innymi objawami, bardziej somatycznymi, są ziewanie, zawroty głowy oraz zaburzenia widzenia.

W przypadku osłabienia Qi Płuc objawy dotyczą obszaru układu oddechowego – występują duszności i słaby głos. Następuje także osłabienie zmysłu węchu. Pacjenci stają się podatni na przeziębienia.

W przypadku osłabienia Qi Jelita Grubego pojawiają się biegunki lub zaparcia, częste burczenie w brzuchu. Po defekacji następują napady silnego pocenia się.

W przypadku osłabienia Qi Śledziony występują krwawienia, a na skóra ma tendencję do pojawiania się na niej krwistych wybroczyn.

W przypadku osłabienia Qi Żołądka jego objawami są uczucie porannego zmęczenia, występowanie wrażenia ucisk w obszarze nadbrzusza, brak apetytu, papkowaty stolec, oraz zaburzenia w odczuwaniu smaku lub nawet niemożność odczuwania smaku.

W przypadku osłabienia Qi Nerek objawami są moczenie nocne, nietrzymanie moczu, duszności (szczególnie przy wdechu) i utrudniony wdech.

W przypadku osłabienia Qi Pęcherza Moczowego występują takie same objawy jak przy niedoborze Qi Nerek, a więc: moczenie nocne, nietrzymanie moczu, duszności i utrudniony wdech, ale dodatkowo pojawiają się bóle krzyża.