fbpx
  • TCM w Polsce
  • emocje

    Emocje i ich rola w medycynie wschodniej

    Artykuł na podstawie pracy dyplomowej autorstwa:
    Pełna publikacja pracy na stronie:
    Szkoła Akupunktury Tradycyjnej w Bydgoszczy

    Emocje przenikają całe życie psychiczne człowieka, są czynnikami aktywizującymi jego zachowanie, wyznaczają sposoby jego funkcjonowania, działania, ogólnego zachowania oraz decydują o indywidualności i niepowtarzalności danej osoby. Szczególną rolę emocjom przypisuje się w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej, gdzie wiążą się one bezpośrednio z teorią Pięciu Elementów.

    Pięć emocji

    Tradycyjna Chińska Medycyna opiera się o teorię Pięciu Elementów, która definiuje wzajemne wpływy między naturą i człowiekiem. Elementy (Drewno, Ogień, Ziemia, Metal i Woda), pozostają w ścisłym związku ze sobą i tworzą zamknięty obwód. Każdy z Elementów rodzi następny i pobudza jego działanie, ale także działa hamująco/destrukcyjnie na kolejny. Ponieważ istnieje tylko jedna energia Qi, podlegająca ciągłej zmianie, transformacji i ruchowi, Pięć Elementów należy raczej rozumieć jako wyraz aspektów i uosobienie tej zmiany i ruchu Qi. Elementy pozwalają pojąć proces dynamicznej harmonii i równowagi w całym systemie energii [1].

    Medycyna chińska bierze pod uwagę szczególnie pięć stanów emocjonalnych wpływających na zdrowie i funkcjonowanie naszego organizmu. Emocje te są immanentną częścią Pięciu Elementów i mają ogromne znaczenie w pracy poszczególnych organów człowieka. Należą do nich: radość, troska, smutek, strach i gniew.

    Radość jest typową emocją Ognia i wpływa na serce. Duchem i istotą Elementu Ognia jest miłość. Przenika ona do każdego zakątka naszego ciała, umysłu i ducha [2].

    Emocja Ziemi – zamartwianie się, współczucie. Czasami definiowane jako nadmierne myślenie i obsesyjne myśli, ale bywa utożsamiane z troską, przeżywaniem i zastanawianiem się [3].

    Element Metalu związany jest z emocją smutku i odpuszczenia. Smutek jest naturalną reakcją na utratę kogoś bliskiego jak i stanem emocjonalny, który musimy przejść, aby pożegnać kogoś, kto był blisko i był dla nas ważny. W całym naszym życiu przechodzimy chwile w których powinniśmy się czegoś pozbyć, aby przygotować miejsce na nowe. Smutek wpływa na funkcje płuc i serca [4].

    Gniew jest emocją mającą najwięcej wspólnego z elementem Drewna. Złość jest raczej rozpatrywana jako negatywna emocja, nie należy jednak zapominać o jej pozytywnych aspektach. Gniew bardzo często motywuje do działania, do zmian do skierowania spraw na właściwe tory. Gniew pojawia się, gdy ogarnia nas oburzenie, poczucie niesprawiedliwości, w uczuciu słabości czy krzywdy. Gniew, w zależności od przyczyn, może być wybuchowy lub zimny. Gniew, którym rządzi element drewna jest głośny, energiczny i silny. Gdy ujście tej emocji zostanie zablokowane pojawia się frustracja, wrogość i głęboka uraza, a to z kolei ma duży wpływ na pracę wątroby [5].

    Emocją związaną z elementem wody jest strach wpływający na pracę nerek [6].

    Emocje w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej

    W medycynie chińskiej człowiek traktowany jest zawsze jako całość. Medycy chińscy od zawsze, w swoim podejściu do chorób, koncentrowali się nie tylko na fizycznych, ale w równym stopniu także na emocjonalnych, umysłowych i duchowych aspektach życia. Choroba, która objawia się na poziomie ciała, prawie zawsze ma wpływ na stan emocjonalny, umysłowy i odwrotnie. Dlatego też Tradycyjna Chińska Medycyna zwraca szczególną uwagę na stany emocjonalne i stara się je kontrolować [7].

    Równowaga to najważniejszy czynnik w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej, od którego zależy nasze zdrowie i samopoczucie. Chodzi o harmonię w samym człowieku, jak i harmonię między człowiekiem, a jego otoczeniem. Choroba jest wynikiem zaburzenia tej harmonii. Emocje stają się przyczyną chorób tylko wtedy, kiedy trwają przez dłuższy czas lub są bardzo intensywne. Na przykład przedłużający się gniew wpływa na pracę wątroby. Pobudza energię Qi wątroby i w konsekwencji powoduje zawroty głowy, bóle głowy, dzwonienie w uszach czy wymioty. Może także spowodować zaburzenia trawienia na skutek zaatakowania śledziony przez nadzwyczaj aktywną energię Qi wychodzącą z wątroby. Tłumiony gniew i frustracja mogą doprowadzić do depresji [8].

    W ciele człowieka krąży energia witalna Qi. Płynie ona kanałami energetycznymi, zwanymi meridianami. Przepływ ten może zostać zablokowany wskutek urazu mechanicznego, infekcji, nadmiernych emocji czy też stresu. Narządy „zasilane” przez zablokowany meridian ulegają wtedy osłabieniu i zaczyna się choroba. Stosując akupunkturę, koryguje się niewłaściwy (zbyt mały lub zbyt silny) przepływ Qi w kanałach energetycznych i przywraca równowagę w organizmie. Akupunktura to jedna z najstarszych metod terapeutycznych. Polega na nakłuwaniu ciała specjalnymi pełnymi igłami. Nakłucia dokonuje się w punktach akupunkturowych leżących wzdłuż przebiegu meridianów. Cechą akupunktury pięcioelementowej jest określenie, na podstawie zebranych informacji sensorycznych, Czynnika Sprawczego (C.S.). Czynnik Sprawczy ukierunkowuje sposób doboru punktów akupunkturowych, odpowiednich do danego schorzenia [9].

    Wpływ emocji na zdrowie człowieka w świetle medycyny zachodniej

    Szereg badań i rozwój gałęzi nauki z pogranicza medycyny i psychologii zwanej psychosomatyką pozwoliły dowieść, iż nadmiar przeżywanych przez człowieka emocji negatywnych może niekorzystnie wpływać na stan jego zdrowia. Stwierdzono także, iż wiele fizycznych dolegliwości wiąże się z psychicznym nastawieniem i typem reakcji emocjonalnej na życiowe problemy. Poznano dość dużą liczbę chorób mających swe podłoże w psychice ludzkiej. Częstymi przyczynami tych chorób są niejednokrotnie permanentne napięcia emocjonalne, które towarzyszą człowiekowi w wykonywaniu nawet mało ważnych czynności. Również przeżywanie emocji, z którymi człowiek nie może sobie poradzić w codziennym życiu ma równie istotny wpływ na rozwój tych chorób [10].

    Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy należy do chorób psychosomatycznych i ma swe źródło w zbyt licznych stresach przeżywanych przez człowieka. Osoby wrażliwe zapadają częściej na różnego rodzaju nerwice. Silne i długotrwałe emocje mogą być przyczyną wielu chorób skórnych, wśród których najczęściej spotykaną jest pokrzywka. Szczególnie niekorzystny wpływ emocji zaznacza się w chorobach serca i układu krążenia. Kiedy człowiek zbyt często znajduje w sytuacjach dla niego trudnych, wywołujących nadmierne emocje, może dochodzić do podwyższonego ciśnienia, które z kolei może prowadzić do choroby nadciśnieniowej. W czasie przeżywanych emocji gruczoły nadnerczy produkują nadmierną ilość adrenaliny, powodującej wzrost krzepliwości krwi. Może to doprowadzić do zawału serca lub zatoru mózgu. Przy nadmiernych emocjach dochodzi do zaburzenia rytmu oddechowego, polegającego na tym, że wdech jest dłuższy, a wydech krótszy. Powoduje to niekiedy znaczne powiększenie się oskrzelików i pęcherzyków płucnych, dających często początek astmie oskrzelowej [11].

    Emocje wpływają również na przebieg chorób innych niż psychosomatyczne. Przeżywane emocje negatywne np., lęk czy brak nadziei często utrudniają leczenie takich chorób jak cukrzyca, choroby serca, czy epilepsja. Jeśli w chorobie mamy nastrój obniżony i nie wierzymy w wyzdrowienie, to wówczas chorujemy dłużej i dotkliwiej. Zatem stan psychiczny człowieka wpływa w sposób decydujący na szybkość leczenia [12].

    Wpływ akupunktury na emocje

    Emocje i nastroje są stanami, które w sposób znaczący wpływają na jakość naszego życia. Bardzo istotnym jest, aby były one adekwatne do sytuacji życiowych, w jakich znajduje się jednostka, gdyż silnie wpływają na nasze procesy poznawcze. Badania naukowe wykazują, że akupunktura poprzez swą holistyczną naturę może w znaczący sposób przyczynić się do psychicznego dobrostanu człowieka oraz jakości jego emocjonalnego i społecznego funkcjonowania.

    Praca D. Isoyama zdaje się potwierdzać, że akupunktura może być skuteczna w zmniejszaniu lęku. Badania przeprowadzono na grupie kobiet. Pacjentki, zostały losowo podzielone na dwie grupy. Jedna z nich została poddana zabiegom akupunktury. Poziom lęku każdej pacjentki analizowano przed i po zabiegu przy użyciu Skali Oceny Niepokoju Hamiltona (HAS). Terapia składała się z czterech sesji tygodniowych. Grupie badawczej nakłuwano punkty HT7, PC6, CV17, GV20 i Yintang. W grupie kontrolnej igły były wstawiane w miejscach zbliżonych do ww. punktów. Analiza wykazała, że poziom lęku zmniejszył się w grupie badanej po 4-6 zabiegach [13].

    W niniejszej pracy wykazano również, że zastosowanie zabiegów akupunktury powoduje spadek ogólnego nastroju negatywnego oraz wzrost ogólnego nastroju pozytywnego. Po zabiegach badani opisywali swój nastrój twierdzeniami „jestem w dobrym humorze”, „jestem pogodny”, czuję się rozluźniony i spokojny”.

    Podobne wyniki uzyskano w York w Anglii. Za pomocą kwestionariuszy zebrano informacje, jakie objawy fizyczne, emocjonalne i psychiczne oraz jakie zmiany w stylu życia doświadczali pacjenci po zastosowaniu akupunktury. Badanie wykazało, że 83% pacjentów doświadczyła pozytywnej zmiany emocji i nastroju. Pytani donosili o stopniowej poprawie komfortu życia, byli bardziej zrelaksowani, pozytywni i pełni nadziei. Doświadczali uczucia oczyszczenia własnego umysłu. Interesujące jest to, że te emocjonalne zmiany występowały niezależnie od rodzajów terapii w jakich uczestniczyli. 58% pacjentów stwierdziło, że swoją poprawę „zasadniczo” przypisuje akupunkturze, a 25% , że „całkowicie” [14].

    Zdolność do kierowania emocjami jest umiejętnością wysoce pożądaną, zapewniającą człowiekowi sprawne balansowanie samego siebie i nawiązywanie właściwych stosunków z otoczeniem. Akupunktura wydaję się być dobrym narzędziem w utrzymaniu tej kontroli we względnej równowadze.

     


    Przypisy i bibliografia

    [1] J.R. Worsley, Klasyczna akupunktura według pięciu elementów, Qi-med.com 2012.
    [2] Ibidem.
    [3] Ibidem.
    [4] Ibidem.
    [5] Ibidem.
    [6] Ibidem.
    [7] G. Maciocia, The Psyche in Chinese Medicine, Edinburg 2009, s. 115-145.
    [8] Ibidem.
    [9] J.R. Worsley, Klasyczna akupunktura według pięciu elementów, Qi-med.com 2012.
    [10] M. Jankowska, op. cit., s. 13-15.
    [11] Ibidem.
    [12] Ibidem
    [13] D. Isoyama, at all., Effect of acupuncture on symptoms of anxiety in women undergoing in vitro fertilisation: a prospective randomised controlled study, Acupunct. Med, 2012, 30:85–8.
    [14] Goulda A., MacPherson H., Patient, Perspectives on Outcomes After Treatment with Acupuncture, The Journal of Alternative and Complementary Medicine, v. 7, nr 3, 2001, pp. 261–268.

    Autorzy

    Szkoła Akupunktury Tradycyjnej w Bydgoszczy Szkoła Akupunktury Tradycyjnej w Bydgoszczy im. Michała Boyma to niepubliczna szkoła policealna (studium), której celem jest wykształcenie wysokiej klasy specjalistów akupunktury w Polsce.

    Najciekawszy newsletter o Medycynie Chińskiej!

    • Dołącz do grona naszych czytelników.
    • Śledź nasze artykuły, filmy i polecane akcesoria TCM.

    Stalowe igły do akupunktury - chińskie, koreańskie i japońskie

    igły do akupunktury miedziane chińskie

    Srebrne igły do akupunktury

    igły do akupunktury srebrne chińskie

    Ile ważą emocje?

    książka

    Medytacja - psychologia jogi w praktyce

    książka, medytacja

    Mnich, który sprzedał swoje ferrari

    książka

    Miejski mnich

    książka

    Duchowe przyczyny chorób

    książka, duchowe przyczyny chorób, medycyna chińska, filozofia

    Możesz znać nas z