fbpx
  • TCM w Polsce
  • akupunktura w leczeniu bezsenności

    Akupunktura w leczeniu bezsenności

    Artykuł ukazał się nakładem czasopisma Praktyczna fizjoterapia & rehabilitacja


    W ciągu życia przeciętny człowiek przesypia 25–30 lat, czyli jedną trzecią jego trwania. Sen zapewnia regenerację, utrwalanie śladów pamięciowych i dobre samopoczucie następnego dnia. W XXI w. ludzie coraz częściej doświadczają problemów ze snem, które znacznie pogarszają ich codzienne funkcjonowanie w pracy i w domu. Mówi się nawet o epidemii bezsenności.

    Celem niniejszego artykułu będzie wprowadzenie w temat leczenia bezsenności w medycynie chińskiej. W korzystaniu z akupunktury w leczeniu chorób można wyróżnić dwa podstawowe podejścia. Pierwsze z nich skupia się na symptomatycznym leczeniu chorób, co niejednokrotnie ogranicza się do maskowania objawów. W drugim podstawowym celem jest dotarcie do przyczyny problemu i pełne wyleczenie pacjenta. Aby leczyć pacjenta zgodnie z drugim podejściem, niezbędna jest pełna znajomość procesu diagnozy zgodnie z medycyną chińską, czyli umiejętność zbierania wywiadu, diagnozy z pulsu i języka oraz różnicowanie wzorców chorób.

    Mimo że duża część przedstawionych punktów będzie działała jedynie na objawy chorób, mogą być one użyteczne we wspomagającym leczeniu pacjenta. Przed przystąpieniem do omówienia protokołów, należałoby jednak zwrócić uwagę na pewne istotne elementy wywiadu. Warto również odpowiedzieć sobie na pytanie, dlaczego leczenie bezsenności jest istotne. Bezsenność jest definiowana jako trudności w inicjowaniu lub utrzymaniu snu występujące co najmniej przez trzy dni w tygodniu. Spokojny sen, trwający odpowiednią liczbę godzin, jest podstawową potrzebą człowieka. Przeciętny dorosły potrzebuje 7–8 godzin snu na dobę, jednak wiele osób śpi znacznie krócej, co może prowadzić do pogorszenia koncentracji, przewlekłego zmęczenia, depresji itp.

    Diagnoza pacjenta z bezsennością

    W trakcie zbierania wywiadu należy zapytać pacjenta, czy jego problemy ze snem wynikają z niemożności zaśnięcia z powodu natłoku myśli, z wybudzania się w środku nocy, czy też z wczesnego budzenia się. Ważne jest też, czy problem pojawił się nagle, czy nasila się od dłuższego czasu. Dodatkowo warto wykluczyć prozaiczne przyczyny problemu, takie jak na przykład hałas, chrapanie partnerki lub partnera, nieodpowiednia temperatura w pomieszczeniu, wieczorne picie kawy czy wreszcie wybudzanie się z powodu parcia na mocz. Z takimi przyczynami pacjent powinien poradzić sobie we własnym zakresie. Można zalecić mu zakupienie stoperów, jeżeli przyczyną problemu jest hałas, lub ograniczenie spożywania płynów przed snem w przypadku problemów z oddawaniem moczu. Należy pamiętać również o tym, że bezsenność może maskować pewne poważne problemy, takie jak depresja lub lęki.

    Przechodząc do diagnostyki różnicowej zaburzeń snu, według tradycyjnej medycyny chińskiej można wyróżnić stany wynikające z „nadmiaru” lub „niedoboru”, co najczęściej diagnozuje się za pomocą badania pulsu. Do stanów wynikających z nadmiaru zalicza się ogień wątroby i gorąco, a do stanów wynikających z niedoboru niedobór Qi śledziony, niedobór krwi serca i niedobór Yin nerek, niedobór krwi wątroby. Poniżej omówiono najczęściej spotykane zaburzenia.

    Przyczyny bezsenności wg TCM

    Jako przyczyny trudności z zasypianiem Tradycyjna Medycyna Chińska (TCM) wskazuje następujące narządy Zang Fu (w rozumieniu medycyny chińskiej): serce, śledziona, wątroba i żołądek. Jeżeli problem wynika z niedoboru krwi serca z niedoborem Qi śledziony, objawy prezentują się następująco (aby zdiagnozować dane zaburzenie nie muszą wystąpić wszystkie objawy): trudność z zasypianiem, nadmierne myślenie, niepokój, depresja, palpitacje, zawroty głowy. Puls pacjenta będzie słaby, a język blady i cienki. Przykładowe punkty, które mogą być użyte, to: Ht 7, Sp 3, Rn 14, Bl 17 i Bl 19 (cztery kwiaty – moksa), Bl 20, Bl 15. W trakcie jednego zabiegu zazwyczaj wykorzystuje się 3–4 wybrane punkty akupunkturowe. Nakłuwa się je obustronnie na 20–30 minut. Jeżeli przyczyną trudności z zasypianiem jest zastój Qi wątroby, pacjent skarży się na takie objawy, jak: trudność z zasypianiem, nasilenie objawów w okresach stresowych, drażliwość, bóle głowy (często migrenowe), zaburzenia miesiączkowania, w szczególności zespół napięć przedmiesiączkowych. Puls u takiego pacjenta będzie strunowaty (napięty), a język może być lekko purpurowy lub normalny. Przykładowe punkty, których można użyć, to: Pc 6, LI 4, Liv 3, Liv 14.

    Jeżeli chodzi o problemy z wybudzaniem się, wynikają one z zaburzeń następujących narządów Zang Fu: nerki, serce, wątroba. Diagnostyka różnicowa obejmuje tutaj dwa podstawowe wzorce. Niedobór Yin serca i nerek może przejawiać się w postaci: lunatykowania, trudności w zasypianiu i wybudzaniu się, kapryśności, nocnych potów, suchości ust lub przełyku. Puls będzie szybki i powierzchowny lub słaby i pusty. Język będzie czerwony z niewielką ilością nalotu lub bez nalotu (mogą występować bruzdy i pęknięcia). Przykładowa kombinacja zalecanych punktów to: Ht 6, Ht 7, Kid 6, Rn 4, Sp 6. Drugi wzorzec to niedobór Yin i krwi wątroby, który jest uwidacznia się jako: wczesne budzenie się i wybudzanie się, zespół niespokojnych nóg, problemy ze wzrokiem, lunatykowanie, wyraziste sny. W leczeniu stosuje się następującą kombinację: Liv 8, Liv 3, Sp 6, Rn 4.

    Ostatni opisywany przez nas syndrom dotyczy problemów z wczesnym wybudzaniem się, bez możliwości ponownego zaśnięcia. Najczęściej objaw taki występuje w niedoborze Qi serca i pęcherzyka żółciowego, który ponadto przejawia się jako: trudności ze wstawaniem, pobudką, płytki sen, nieśmiałość, nieumiejętność podejmowania decyzji. Puls będzie pusty i słaby, a język blady i obrzęknięty na koniuszku. Zalecane punkty akupunkturowe to m.in.: Ht7, Gb40, Bl44, Bl47, Rn14.

    akupunktura w leczeniu bezsenności, punkty akupunkturowe, ucho

    Punkty akupunkturowe w leczeniu bezsenności

    Jeżeli pojawią się trudności z przyporządkowaniem pacjenta do któregoś z opisanych zespołów, można skorzystać z punktów ogólnych stosowanych w objawowym leczeniu bezsenności, czyli z: An Mian, Du 24 (Shen Ting), Yin Tang. Dokładna lokalizacja każdego z punktów akupunkturowych jest dostępna w atlasach akupunkturowych lub na licznych anglojęzycznych stronach internetowych. Ponadto można skorzystać z protokołu leczenia bezsenności wykorzystywanego w aurikuloterapii, który został zamieszczony na dołączonej rycinie. Jeżeli terapeuta nie korzysta z igieł akupunkturowych, punkty akupunkturowe mogą być stymulowane za pomocą ucisku.


     

    ITCM DAO
    Już od wielu lat skupiamy naszą uwagę na temacie zdrowia – zarówno utrzymania go w dobrym stanie, jak i przywrócenia ciału harmonii, jeśli została ona zachwiana. Instytut Tradycyjnej Medycyny Chińskiej Dao został założony z myślą o osobach, które chcą poszerzyć swoją wiedzę w dziedzinie medycyny holistycznej, żyć zdrowiej oraz właściwie dbać o siebie, swoją rodzinę czy pacjentów.

    Szkoła akupunktury ITCM Dao

    Autorzy

    lek. med. Helena Zwinczewska Lekarz medycyny, absolwentka Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego i Śląskiej Akademii Akupunktury Compleo, Wiceprezydent zarządu Polskiego Towarzystwa Medycyny Chińskiej i Akupunktury „PTCMA”.

    Najciekawszy newsletter o Medycynie Chińskiej!

    • Dołącz do grona naszych czytelników.
    • Śledź nasze artykuły, filmy i polecane akcesoria TCM.

    Stalowe igły do akupunktury - chińskie, koreańskie i japońskie

    igły do akupunktury miedziane chińskie

    Igły do akupunktury z plastikowymi uchwytami - do akupunktury kosmetycznej i weterynaryjnej

    igły do akupunktury plastikowe kosmetologiczne weterynaryjne

    Igły intradermalne - igły uszne do aurikuloterapii i akupunktury ucha

    igły do akupunktury miedziane chińskie

    Wewnętrzna gra: stres

    książka, stres

    Medytacja - psychologia jogi w praktyce

    książka, medytacja

    Miejski mnich

    książka

    A Manual of Acupuncture - książka

    książka, akupunktura

    Możesz znać nas z