Jak odżywiać się latem zgodnie z medycyną chińską?

Nadeszło lato! Najcieplejsza pora roku, o długim dniu i krótkiej nocy. Czas bogactwa w świecie roślin, które kwitnąc i dojrzewając, dają nam obfitość kolorowych kwiatów oraz pysznych warzyw i owoców – ciesząc nasze oczy i podniebienia. To jednak także okres wysokiego nasłonecznienia, upałów i dużej wilgotności powietrza, które stanowią czynniki chorobotwórcze. Czy możemy wspomóc nasz organizm i chronić go przed szkodliwymi czynnikami lata? Jak odżywiać się latem w zgodzie z TCM?

Lato w ujęciu medycyny chińskiej

Lato w TCM przynależy do elementu Ognia – czyste Yang, z którym związane są: ruch, radość, entuzjazm i twórczość. Przypisany jest mu także smak gorzki (właściwości ochładzające i wysuszające), który stanowi równowagę dla gorącego i wilgotnego lata. Do tej pory roku przynależą aż 4 Obiegi czynnościowe – Serca, Jelita cienkiego, Potrójnego ogrzewacza i Osierdzia. Lato to czas uzupełniania Yang przy jednoczesnej ochronie płynów ciała. Typowymi problemami objawiającymi się pod wpływem wysokiej temperatury powietrza są: odwodnienie, wyczerpanie cieplne, mrowienie, omdlenie cieplne, udar cieplny i wykwity skórne.

Podczas, gdy temperatura na zewnątrz rośnie, Qi ze środka organizmu zaczyna przemieszczać się zewnątrz do powierzchni podskórnej – jednocześnie umożliwiając nam aktywny tryb w ciągu dnia i zwiększając podatność na osłabienie Środka, w skutek przyjmowania nadmiernej ilości produktów o właściwościach wyziębiających lub rozpraszających (np. produkty z lodówki lub nadmiar smaku ostrego). Zachód tłumaczy to prosto – przy pojawieniu się bardzo wysokich temperatur obciążony jest układ krążenia, w którym dochodzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych i osłabienia organizmu. Obserwujemy wtedy wzrost częstotliwości uderzeń serca (wysoki puls) i zaburzenia ciśnienia krwi (zaburzenia obiegu czynnościowego Serca). Prowadzi to do spadku ilości hemoglobiny transportującej tlen (osłabione Qi Płuc i osłabione Xue), co zwiększa ilość wykonywanych oddechów. To właśnie w tym okresie znacząco wzrasta ryzyko zawałowe!

Pamiętaj! Bez odpowiedniej wentylacji nie jesteśmy w stanie właściwie zarządzać układem krwionośnym – świadomie pracuj z oddechem!

Odżywianie latem w dietetyce chińskiej

Jednym z filarów TCM, a zarazem pierwszym krokiem do zdrowia, jest wykorzystanie właściwości leczniczych pożywienia! Jednak nie chodzi jedynie o składniki odżywcze zawarte w jedzeniu, lecz o umiejętne dopasowanie smaku, termiki i sposobu przygotowania potraw zarówno do pory roku, jak i potrzeb wybranej jednostki!

Pamiętaj – Serce odpowiada w TCM za tworzenie Xue – cennych płynów ciała, w tym aspektów morfologicznych (więcej znajdziesz tu: /dietetyka-i-zycie/budowanie-krwi-xue-w-diecie-weganskiej/), ale potrzebuje przy tym energii z pożywienia i energii oddechowej – Czyli mocnej Śledziony i silnych Płuc! Pamiętaj: chcąc zapewnić sobie sprawnie działające Serce, musisz najpierw nauczyć się właściwie oddychać i odpowiednio jeść.

Ogólne zasady odżywiania latem:

1. Dbaj o nawodnienie – porzuć mity o konieczności piciu wody butelkowanej! Sięgaj po płyny, które głęboko nawilżą Twoje ciało
   • Pomocny będzie w tym kompot z sezonowych owoców, domowej roboty lemoniada z miodem, zielona herbata z miętą i kardamonem czy lekka zupa warzywna!
   • Dodatkowo sięgaj po sezonowe produkty naturalnie nawilżające i ochładzające jak ogórki, cukinia, pomidory, bakłażany czy papryka, a także owoce jagodowe, maliny, jeżyny
   • Doskonale sprawdzą się również pełnoziarniste zboża i rośliny strączkowe jak fasola mung/ adzuki, które poza nawilżeniem tkanek ciała, wspomagają usuwanie nadmiernego gorąca z jego wnętrza.
2. Gotuj krótko i lekko – gotowanie na wodzie, na parze czy blanszowanie świetnie sprawdzą się latem, dzięki temu pożywienie będzie lekkostrawne, a składniki odżywcze łatwoprzyswajalne.
3. Korzystaj z sezonowego smaku gorzkiego – do tych produktów zaliczamy rabarbar, sałata, szparagi, karczoch czy mniszek – ich dodatek zapewni odtruwanie ciała z nadmiarów gorąca i zastojów Wątroby czy Jelit!
4. Odżywiaj Xue, cenne płyny ciała – korzystaj z produktów, które będą wspierać organizm przy produkcji Xue, takie jak warzywa zielone liściaste, jagody, toniki Jing (żółtka, szpik kostny, orzechy włoskie, itp), naturalne produkty o barwie zielonej (brokuł, szpinak) i czerwonej (jabłka, pomidory).
5. Unikaj produktów z lodówki – spożywanie produktów o niskiej temperaturze wprowadza chłód do organizmu, osłabiając ogień trawienny i Qi śledziony oraz zmusza go do ogrzania wprowadzonej treści wykorzystując przy tym własne Yang!
6. Unikaj nadmiaru surowizny – latem możemy pozwolić sobie na większą ilość surowych produktów niż w innych porach roku, jednak nie zapomnijmy… nadmierna ilość surowych warzy, owoców czy mięsa i ryb (np. tatar czy sushi) wyziębiają Środek i osłabiają Qi Śledziony, co w konsekwencji spowolni metabolizm i osłabi odporność ciała.
7. Unikaj nadmiaru przypraw – latem staraj się nie dodawać do pokarmu dużej ilość suszonych przypraw, zastąp je świeżym koperkiem, natką pietruszki, lubczykiem czy selerem naciowym.

Dodatkowo… zadbaj o spokój ducha, czyli nie zapomnij o wypoczynku i medytacji – pamiętaj, że lato to szczyt energetyczny Serca, który jest siedzibą Shen. To właśnie ten aspekt zawiaduje naszym stanem psycho-emocjonalnym i wymaga zadbania w okresie naszej szczytowej aktywności. Unikaj nadmiernych ćwiczeń fizycznych i umysłowych.

Uwaga! Jeśli czujesz silne napięcia stresowe, które uniemożliwiają Tobie zamianę nawyków – możesz wprowadzić do codziennej suplementacji olejek CBD – odpowiednio przyjmowany preparat zmniejszy zastoje Wątroby i napięcia emocjonalne, poprawi jakość snu, ułatwiając Ci wprowadzenie kolejnych nowych rytuałów w codzienne życie! Pamiętaj jednak – podstawę każdej terapii stanowi odpowiednie żywienie i nawodnienie!

Dlaczego produkty sezonowe?

Przyroda jest doskonała – okazuje się, że składniki zawarte w produktach sezonowych doskonale wspierają te układy, które ze względu na zmiany meteorologiczne są najbardziej obciążone!

Letnie produkty obfitują w silne przeciwutleniacze (borówka, wiśnia), wspierają układ wieńcowo-naczyniowy (pomidor, malina), regulują ciśnienie (bób, truskawka) oraz działają przeciwzapalnie. Zgodnie z TCM, są to produkty odżywiające Xue, wzmacniające Serce! Co więcej – wysoka zawartość wody w owocach zapewnia lepsze nawodnienie organizmu, a powszechnie występujące karotenoidy chronią skórę przed nadmiernymi poparzeniami i przyczyniają się do jej sprawniejszej regeneracji.