Odżywianie latem w dietetyce chińskiej

„W trakcie trzech miesięcy letnich mocno świeci słońce i obficie pada deszcz. Energia nieba zstępuje, a energia ziemi unosi się w górę. Z chwilą gdy te energie się jednoczą, dochodzi do połączenia nieba i ziemi. Dzięki temu dojrzewają rośliny i pojawia się bogactwo kwiatów, owoców i zwierząt.”

~Neijing Suwen

Lato stanowi szczególną porę roku pod względem komponowania posiłków. Mamy dostęp do największej ilości świeżych produktów w ciągu całego roku. Latem gotujemy lekko i szybko. Korzystamy częściej z gotowania na parze, blanszowania i gotowania w dużej ilości wody. W większości nasze posiłki nie zawierają produktów odzwierzęcych.

Z jednej strony lato jest najlepszym momentem na uzupełnienie energii Yang, poprzez podejmowanie aktywności na świeżym powietrzu i spożywanie produktów dojrzewających w promieniach letniego słońca. Z drugiej strony powinniśmy pamiętać o odpowiedniej podaży płynów i chronić się w upalne dni przed Gorącem. Gorąco jako czynnik klimatyczny może prowadzić do Niedoborów Yin i Płynów, a przy długotrwałym wystawieniu na jego działanie skutkuje uszczupleniem zasobów Qi i zakłóceniem pracy Shen.

Jednym z głównych zaleceń dietetyki medycyny chińskiej jest spożywanie posiłków ciepłych. Ta zasada obowiązuje przez cały rok, również w upalne dni. Widzimy więc, że w myśl medycyny chińskiej schładzanie latem będzie wyglądać zgoła inaczej niż w tradycyjny zachodni sposób.

Podstawowym błędem jaki popełniamy latem jest sięganie po zbyt dużą ilość produktów prosto z lodówki. Zimne napoje, desery, lody, owoce niestety działają bardzo niekorzystnie na pracę układu pokarmowego, w szczególności Śledziony i Żołądka. Latem nasze Yang osiąga swoje maksimum co wiąże się z jego rozproszeniem i utrzymywaniem się na powierzchni naszego ciała. Taki mechanizm umożliwia sprawne oddawanie nadmiarów ciepła. Sięgając po produkty ciężkostrawne, odżywcze, tłuste „ściągamy” nasze Yang do wewnątrz, aby pomogło w trawieniu przez co dochodzi do zablokowania odprowadzania ciepła na zewnątrz. Identycznie wygląda sytuacja z produktami zimnymi, tutaj jednak Yang ma za zadanie ogrzać produkty, abyśmy mogli je strawić. W efekcie otrzymujemy skutek do odwrotnie zamierzonego.

Jak zatem radzić sobie z Nadmiarami Gorąca w upalne dni? Otóż schładzajmy się i nawilżajmy sięgając po produkty o termice ochładzającej, ale spożywajmy je na ciepło. Z napojów bardzo korzystnie będzie działać przegotowana woda z dodatkiem soku z cytrusów lub szczyptą soli, kompoty z letnich owoców, zielona herbata, napary z kwiatu złocienia, pokrzywy. Dla osób, które tolerują produkty mleczne i bardzo potrzebują nawilżania, idealne będzie zsiadłe mleko.

Do najbardziej chłodnych produktów zaliczamy wodorosty. Powinniśmy stosować je z rozwagą, np. od czasu do czasu spożywając wraz z zupą miso. Następnie z zimnych/chłodnych produktów wyróżniamy sałaty do których mamy dostęp właśnie latem. Kolejnymi produktami nawilżającymi i chłodzącymi są cukinia, bakłażany, pomidory i ogórki. Sezon na te warzywa również przypada na najcieplejszy okres roku. Wśród owoców najbardziej wychładzającymi są owoce tropikalne i arbuzy. Nasze owoce mają w większości termikę od chłodnej do neutralnej. Jednymi z najcieplejszych owoców są czereśnie, brzoskwinie i morele. Szczególną uwagę warto zwrócić na owoce jeżynowe i jagodowe. Truskawki, maliny, jeżyny, poziomki, jagody odznaczają się wysoką zawartością przeciwutleniaczy i innych substancji, które ciężko znaleźć w tak dużej ilości w pozostałych produktach.

Oczywiście lato jest porą roku kiedy możemy pozwolić sobie na większą ilość surowego pożywienia. Jednak surowe produkty powinny wciąż stanowić dodatek do ciepłej, gotowanej bazy. Bazę tę w upalne dni powinny stanowić krótko gotowane, proste zupy, warzywne gulasze, leczo z dodatkiem wspomnianych wcześniej wodorostów. Warto dodawać do letnich posiłków kaszę gryczaną i fasolę mung, które skutecznie wyprowadzają Gorąco z organizmu. A wszystko to doprawiajmy świeżymi ziołami, natką pietruszki, koperkiem, selerem naciowym i lubczykiem.

Na koniec warto przypomnieć energetykę poszczególnych smaków. Smak słodki jest smakiem, który nie posiada własnego kierunku energii, dlatego staramy łączyć się go z innymi smakami. Smak słodki skutecznie buduje Płyny organizmu, które latem tak najłatwiej nadwyrężyć. Smak kwaśny występuje najczęściej w produktach chłodnych termicznie i posiada właściwość ściągania i przytrzymywania w organizmie m.in Płynów. Smak gorzki podobnie jak smak kwaśny występuje najczęściej w produktach chłodnych i swym wektorem energii w dół pomaga wyprowadzać Nadmiary Gorąca i Wilgoci. Smak słony tak samo jak smak kwaśny skutecznie przytrzymuje Płyny w ciele. Smak ostry swym odśrodkowym wektorem energii pomaga rozproszyć Nadmiary Gorąca. Jest to bardzo ciekawy mechanizm, z którego do dnia dzisiejszego korzystają Azjaci zajadając w upalne dni pikantne dania. Wielu z nas doświadczyło nagłego rozgrzania i pocenia się po ostrym posiłku. Jednak po chwili pojawiło się uczucie zimna. Właśnie otwierając powierzchnię wraz z potem wytracamy nasze ciepło. Reasumując, do odbudowy Płynów i ich przytrzymywania w ciele najskuteczniejszymi smakami są słodki, słony oraz kwaśny. Z kolei smak gorzki i ostry sprawdzą się przy wyprowadzaniu Nadmiarów Gorąca i Wilgoci.