Jak odżywiać się jesienią zgodnie z medycyną chińską?

Jak odżywiać się jesienią zgodnie z medycyną chińską aby przeciwdziałać osłabieniu organizmu wynikającemu z Suchości i Wiatru (czynników chorobotwórczych) prowadzących do przeziębień i chorób, a nieleczone lub niedoleczone – do poważnego osłabienia Qi i poważnych patologii? Jesień charakteryzuje się gwałtownym pogorszeniem się pogody, które może stanowić poważny szok dla organizmu, który skutkować może okresem niepokoju, drażliwości. Może to prowadzić do zaburzeń snu, a nawet depresji oraz powodować podatność na działanie mikroorganizmów chorobotwórczych.

W ostatnich miesiącach bardzo głośno jest o leczeniu i próbie zwalczania czy unikania wielu patogenów, ale ciężko znaleźć informacje o praktycznej (i skutecznej) profilaktyce! Mowa tu oczywiście o budowaniu własnej odporności. W czasach gdzie większość z nas pracuje wiele godzin w zamkniętych pomieszczeniach, przemieszcza się autem i „nie ma czasu” czy „dostępu” do pełnowartościowej żywności, odporność społeczna drastycznie spada. Znając zależność Pięciu Przemian, zmiany pór roku i wpływ czynników zewnętrznych na nasz organizm, możemy podjąć rękawice i zacząć budować odporność od podstaw! Zacznijmy więc już dziś – zacznijmy od jesieni!

W ostatnich miesiącach bardzo głośno jest o leczeniu i próbie zwalczania czy unikania wielu patogenów, ale ciężko znaleźć informacje o praktycznej (i skutecznej) profilaktyce! Mowa tu oczywiście o budowaniu własnej odporności. W czasach gdzie większość z nas pracuje wiele godzin w zamkniętych pomieszczeniach, przemieszcza się autem i „nie ma czasu” czy „dostępu” do pełnowartościowej żywności, odporność społeczna drastycznie spada. Znając zależność Pięciu Przemian, zmiany pór roku i wpływ czynników zewnętrznych na nasz organizm, możemy podjąć rękawice i zacząć budować odporność od podstaw! Zacznijmy więc już dziś – zacznijmy od jesieni!

Jesień – okres wzrostu zachorowań

Jesień meteorologicznie cechuje się spadkiem temperatury, dużą ilością opadów, a także silnymi wiatrami. Wymienione czynniki atmosferyczne, po gorących miesiącach lata, stanowią szok dla organizmu. Chłodny, nasilający się wiatr powoduje wysuszanie błony śluzowej górnych dróg oddechowych, co utrudnia oddychanie i zwiększa straty ciepła. Osłabiony organizm wykazuje cechy niepokoju i drażliwości, co może prowadzić do zaburzeń snu, czy depresji oraz dużej podatności na działanie mikroorganizmów chorobotwórczych.

Powszechnym schorzeniem występującym podczas jesieni jest grypa, która atakuje głównie górny układ oddechowy.

Co ciekawe – dzisiejsze obserwacje w pełni potwierdzają mądrości Dalekiego Wschodu i teorie Pięciu Przemian. W TCM Jesień odpowiada elementowi Metalu, z którym bezpośrednio powiązane są Płuca i Jelito grube. Charakterystyczna dla tego okresu jest Suchość i Wiatr (jako czynniki chorobotwórcze) prowadzące do przeziębień i chorób, a nieleczone lub niedoleczone – do poważnego osłabienia Qi i poważnych patologii! Dodatkowo przy zaburzeniu Obiegu czynnościowego Płuc i Jelita grubego nasilają się zaburzenia emocjonalne i psychiczne tj. smutek, żal, brak czułości czy spadek empatii, które są objawami wcześniej wspomnianej depresji. W tym momencie nasuwa się pytanie – Jak możemy przeciwdziałać osłabieniom organizmu wynikającym ze zmian pogodowych?

Jak odżywiać się jesienią?

Medycyna Chińska jasno nakreśla nam, jak odpowiednio dbać o nasze ciało zależnie od warunków w jakich przebywamy. Odbudowanie w pełni sprawnej odporności jest oczywiście kwestią miesięcy, a czasem nawet lat, ale na szczęście dość szybko możemy wzmocnić organizm i stymulować go do lepszej pracy. A to wszystko poprzez odpowiednie zmiany żywieniowe, ćwiczenia oddechowe i prawidłowo dobraną aktywność fizyczną , indywidualną ziołoterapie i akupunkturę.

Żywność sezonowa

Jesiennymi atrybutami w kuchni są szczególnie warzywa kapustne i psiankowate, a także owoce ziarnkowe i poszczególne gatunki owoców jagodowych. Charakteryzują się one wysoką aktywnością biologiczną o silnych właściwościach stymulujących układ immunologiczny (brukselka, żurawina) o działaniu przeciwbakteryjnym i antywirusowym (pigwa, chrzan), wspierając przy tym ściany naczyń krwionośnych i pracę serca (winogrona, papryka). Nie sposób zapomnieć tu o kiszonkach! Są one nie tylko doskonałym źródłem witaminy C i substancji przeciwzapalnych, ale stanowią także świetny materiał pre- i probiotyczny, które regulując mikroflorę usprawniają pracę jelit, oczyszczają organizm ze złogów i toksyn, wspierają odporność i poprawiają koncentracje i procesy myślowe!

Z punktu widzenia TCM jesienią skupiamy się głownie na produktach sezonowych odżywiających Płuca i Jelito grube. Z uwagi na kolor biały, który przypisany jest do elementu Metalu, szczególnie istotne są:

• Biała rzodkiew – ostra i chłodna – wspiera usuwanie Śluzu, porusza zastoje Qi Płuc
• Kalafior – słodki/ gorzki i neutralny – nawilża i ochładza płyny Płuc
• Por – ostry i ciepły/ gorący, porusza zastoje Qi Płuc, dobrze sprawdza się w syndromach zimna
• Gruszka – słodka i chłodna – nawilża suchości, odżywia yin Płuc
• Winogrona – słodkie i neutralne – nawilżają Płuca i odżywiają yin Środkowego Ogrzewacza
• Owies – słodki i neutralny, regeneruje Qi Płuc
• Ryż biały – słodki i neutralny, wzmacnia Qi Płuc
• Produkty fermentowane (kiszonki, soki po kiszonkach czy nawet zakwas na żur), bogate w smak kwaśny i słony doskonale odżywiają płyny, a jednocześnie chronią organizm przed ich uszkodzeniem – Uwaga! Ostrożnie, w niewielkich ilościach powinny spożywać je osoby z silnymi Zastojami!
• Grzyby, w polskiej kuchni znane i dostępne są głównie pieczarki, podgrzybki, borowiki i prawdziwki, ale coraz częściej pojawiają się również shitake, boczniaki czy grzyby mun – są one źródłem minerałów i witamin, a do tego wykazują wiele właściwości antyoksydacyjnych, odżywiających Qi i poruszających jego zastoje. Więcej o grzybach ( prosze wstawić link LINK)
• Czosnek, cebula, imbir – doskonale sprawdzają się w syndromach zimna, przy dreszczach i początkach przeziębień
• Miód i sezam – doskonale nawilżają i są wskazane przy syndromach Suchości!

A na suchości – zupy i kompoty

Osoby o osłabionych aspektach Yin, z syndromami Suchości są jesienią szczególnie narażeni na nasilanie się ich codziennych dolegliwości. Bardzo często dotyczy to osób po infekcjach z wysoką gorączką, z nadmierną potliwością, czy poddanym długotrwałym upałom. Znaczącymi objawami tych zaburzeń są zaparcia, sucha skóra, suchy kaszel, problemy astmatyczne. Dlatego w żadnym wypadku nie możemy zapominać o odpowiednim nawodnieniu. Zdecydowanie najskuteczniejsze w walce z suchościami są buliony (wywary na kościach, mięsie z kaczki i warzywach z dodatkiem odpowiednich przypraw, dobranych do pozostałych syndromów) i kompoty gotowane na gruszkach, migdałach i z cynamonem.

Dodatkowo

Aby prawidłowo zadbać o budowanie odporności poprzez żywienie, należy pamiętać o wspieraniu Śledziony, która związana z produkcją Xue, transformacją płynów tj. trawieniem i absorbowanie pożywienia. Jej zaburzenia prowadzą do osłabień innych obiegów czynnościowych, Wilgotności i Śluzu, a co gorsze poważnie osłabiają Wei Qi zwiększając podatność na czynniki chorobotwórcze. Aby temu zapobiec:

1. Spożywaj produkty żółte i pomarańczowe, tj marchew, dynia, proso czy bataty (wspierające element Ziemi – Żołądek i Śledzionę)
2. Unikaj produktów o niskiej temperaturze np, lodów, żywności z lodówki, zimnych napoi itp.
3. Unikaj nadmiaru surowizny, a szczególnie do śniadania czy kolacji
4. Unikaj żywności przetworzonej, cukrów rafinowanych, napoi gazowanych i żywności typu Fast-Food