Wiosna to czas odrodzenia i rozwoju. Dni zaczynają się wydłużać, średnia temperatura powietrza rośnie, a fauna i flora budzą się do życia. Po zimie osłabiony organizm podatny jest szczególnie na zatrucia pokarmowe, zakażenia odzwierzęce oraz alergie (astma, alergiczny nieżyt nosa). następuje naturalne oczyszczanie naszych tkanek – wystarczy nie przeszkadzać, czasem delikatnie wspomóc, a organizm z pomocą składników aktywnych w naszym pożywieniu doskonale sobie radzi i przygotowuje nas na nadchodzący ciepły i aktywny okres w roku! Nic dziwnego, że w dietetyce TCM od tysięcy lat sezonowe warzywa i owoce, a także znajomość ich właściwości to podstawa każdego leczenia!
Zgodnie z Teorią Pięciu Przemian Wiosna przynależy do elementu Drzewa. W aspekcie energetycznym ma potencjał Yang, co objawia się silną aktywnością obserwowaną w naturze. Rośliny pną się ku górze i nabierają zielonych barw, zwierzęta wybudzają się z uśpienia. To czas nieustannych zmian, nowego porządków i ruchu, a przy tym szczyt energetyczny Wątroby i Pęcherzyka żółciowego. To właśnie dlatego zatrzymywanie przepływów Qi w tym okresie, które jest kompletnie nie naturalne dla żywych organizmów, ma szczególne konsekwencje w aspektach zdrowotnych. Wiosna to czas oczyszczania zarówno ciała (organizm gotowy jest na pozbycie się zbędnych kilogramów i toksycznych substancji) jak i ducha (poruszenie emocji związanych z gniewem i frustracją), a także okres silnego rozwoju („otwierania oczu na świat”). Aby zrozumieć jak należy odżywiać się wiosną, przydatna jest wiedza na temat obiegów czynnościowych elementu Drzewa i ich funkcji w zakresie TCM.
Obieg czynnościowy Pęcherzyka Żółciowego, czyli narząd i przynależny do niego meridian (co oznacz, że po usunięciu narządu, w dalszej części mamy meridian, który sprawuje część funkcji), są ściśle zależne od pracy wątroby. Fizjologicznie główną funkcją samego narządu jest magazynowanie żółci, niezbędnej w procesie trawienia, ale w holistycznym ujęciu obiegu obserwuje się silny wpływ na aspekty emocjonalne. Co ciekawe – nie tylko zaburzenia Pęcherzyka żółciowego będą generować rozdrażnienie i brak pewności siebie, ale również żal, nadmierna złość czy stała niepewność, mogą doprowadzić do fizycznych zaburzeń narządu. Dlatego tak ważne jest, aby przy praktyce zdrowego stylu życia dbać o Ciało, Umysł i i Ducha (nasz mały-wielki CUD).
Obieg czynnościowy Wątroby odpowiada nie tylko za detoksykację czy metabolizm, ale również za utrzymanie swobodnego przepływu energii. Zgodnie z tym twierdzeniem to sprawnie pracującej Wątrobie zawdzięczamy wewnętrzny spokój, umiejętność dokonywania trafnych wyborów, a także wyregulowaną pracę układu pokarmowego i odpowiednie krążenie Qi. Niestety w wyniku niehigienicznego trybu życia (małej ilości snu, braku ruchu, nieodpowiedniej żywności) najczęściej spotykaną patologią jest Zastój Qi Wątroby (co rzutuje na cały organizm i jest podstawą większości patologi, w tym nowotworów).
Równie ważną funkcją tego narządu jest magazynowanie Xue.
Charakterystyczne objawy Zastoju Qi —> potrzeba poruszenia Qi:
Nadmiary: Gorąco Wątroby —> potrzeba redukcji nadmiarów:
Osłabienia: osłabienie Xue i Yin Wątroby —> potrzeba odżywienia:
W czasie Wiosny chcąc ułatwić pracę wątroby, nasza dieta powinna być wyjątkowo lekko strawna, posiłki mniejsze, a produkty od zwierzęce częściowo zastąpione świeżymi, surowymi warzywami i kiełkami. Należy pamiętać, iż zbyt ciężko strawne potrawy będą zaburzały pracę zarówno wątroby, jak i pęcherzyka żółciowego, uniemożliwiając im ich podstawowe funkcje, a także mogą prowadzić do kolek, gorączki czy nawet zatruć pokarmowych. Zamiast tłustych zimowych zup, dużych ilości pieczeni i potrawek ze strączków- na stole pojawiać powinny się proste posiłki, o krótkiej obróbce termicznej (gotowanie na parze – Yin, szybkie podsmażenie – Yang), ale z dodatkiem surowych sezonowych akcentów, jak kiełki lucerny, rzodkiew, brokuł czy kalarepa. Uwaga! Zbyt duża ilość surowizny będzie prowadziła do osłabienia trawienia.
Smakiem przynależnym do Przemiany Drzewa jest smak Kwaśny, którego kierunek działania jest dośrodkowy (ściągający) i ma działanie odżywcze i chroniące płyny ciała, jednak należy stosować go ostrożnie u osób z Zastojami lub Gorącem Wątroby. W przypadku patologi z nadmiarem zalecane jest rozważne sięganie po mieszanki smaków: ostry i gorzki (fenkuł, rozmaryn, kminek, bazylia, koper) czy gorzki i kwaśny (ocet, grejpfrut). Dużą role w poruszaniu zastojów, ściąganiu stanów zapalnych i obrzęków mają kiełki zbóż, fasole mung, adzuki, a także namoczone nasiona. Zalecane jest również wprowadzenia do jadłospisu żyta, amarantusa i komosy ryżowa. Dodatkowo świetnie sprawdzają się produkty o smaku słodkim, które nawilżają Płyny ciała i odżywiają Xue, a należą do nich buraki, warzywa kapustne, ryż czy orzeszki pinii, a także roślinne tłuszcze odżywiające Yin jak olej lniany, olej z ogórecznika, olej z wiesiołka czy olej z pestek porzeczki.
Warto jednak wiedzieć, iż mimo szerokiej palety zalecanych smaków, należy ostrożnie korzystać ze smaku ostrego (np. ostre papryczki, pieprz czy goździki), aby nie dopuścić do nadmiaru Yang lub zbyt silnego otwarcia powierzchni, a także świadomie ograniczyć podaż smaku słonego (przetwory mięsne, żywność przetworzona, sos sojowy, miso), który w nadmiarze będzie prowadził do opadania Qi. Jak to w przyrodzie bywa… Zdrowie jest tam gdzie jest równowaga.
Matka Natura dokładnie wie jak wspomóc nas przy zmianach klimatycznych i dzięki temu wiosenna roślinność obdarza nas naturalnymi suplementami, które wspierają nasz organizmy! To wspaniałe ile skarbów kryje się w warzywach i owocach! Produkty sezonowe działającymi silnie przeciwbakteryjnie i przeciwgrzybicznie (rabarbar, rzepa). Zawarta w nich rutyna oraz witamina C wspierają układ odpornościowy, a bogactwo kwercetyny nadaje tym warzywom i owocom właściwości antyalergiczne. Synergistyczne działanie substancji aktywnych wspiera osłabiony organizm przed chorobami cywilizacyjnymi.
| przydładowe produkty wiosenne | termika/smak | substancje bioaktywne | właściwości |
| Szparagi (Asparagus officinalis L.) | neutralna / słodki-gorzki | sparagina, rutyna, kumaryny, kwercetyna | obniża ciśnienie, właściwości kardioprotekcyjne, hepatoprotekcyjne i antynowotworowe, reguluje trawienie, działanie moczopędne i antyalergiczne |
| Szpinak (Spinacia oleracea L.) | chłodna / kwaśny | foliany, witamina E i K, beta-karoten, kemferol, neoksantyna | działanie przeciwzapalne, przeciwgrzybiczne, poprawia stan naczyń krwionośnych, reguluje ciśnienie, wspiera układ nerwowy |
| Czarna rzepa (Brassica rapa subsp. rapa), Rzodkiewka (Raphanus sativus var. sativus), Brukiew (Brassica napus L. var. napobrassica) | chłodna / ostry | witamina C, fitosterole, związki siarki, glukozynolany, kwercetyna | wspiera układ nerwowy, wpływa korzystnie na stan włosów, skóry i paznokci, obniża ciśnienie i cholesterol ogólny, działanie bakteriobójcze, moczopędne i przeciwreumatyczne, reguluje trawienie, obniża poziom insuliny i cukru we krwii, właściwości przeciwalergiczne |
| Rabarbar (Rheum L.) | neutralny / kwaśny | rapontygenina, rapondycyna | działanie antyoksydacyjne i antyalegiczne, obniża ciśnienie, wspiera układ immunologiczny, hamuje rozwój grzybów |
Jak już wcześnie zostało napisane Wiosna to czas oczyszczania, co często jest kojarzone POSTEM, czyli unikaniu spożywania żywności. W obecnych czasach posiadamy wiele diet „oczyszczających”, specjalistycznych postów o wodzie/ sokach/ warzywach czy monodiet zbożowych. Fakt – proces detoksykacji przebiega zdecydowanie sprawniej gdy układ pokarmowy nie przeznacza nadmiernej energii na trawienie, jednak należy pamiętać, że odżywianie musi przede wszystkim być dopasowane do potrzeby własnego organizmu! Przeprowadzenie postu, głodówki, czy nawet eliminacja nadmiernej ilości pokarmów w nieodpowiedni/ niekontrolowany sposób może przynieść dla Twojego ciała więcej szkód niż korzyści! Szczególnie w tym zakresie powinny uważać osoby z osłabieniami Qi, Xue i Yin, których w obecnym czasie liczba masywnie wzrasta!
Co ciekawe – wiosną niezalecane są nadmierne ilości tłuszczu (szczególnie odzwierzęcego, a także nadmierne spożycie orzechów i pestek), ale do prawidłowej pracy wątroby nie można go w pełni (długoterminowo) wyeliminować, gdyż u osób z osłabieniami może doprowadzić to nie tylko do nieodpowiedniej pracy Wątroby i Pęcherzyka żółciowego, ale również silnych zaburzeń hormonalnych.
Z ostrożnością należy też korzystać z ziół czy suplementów, które reklamowane są na wsparcie pracy wątroby (młoda pszenica, aloes, czy spirulina). Pamiętajmy, że większość z tych środków jest silnie wyziębiająca i ich stosowanie przez osoby z osłabieniem Qi lub Yang może znacząco osłabić.
Zerknij poniżej i zobacz ile substancji aktywnych, przeciwutleniaczy i wsparcia dla Twojej wątroby mogą przynieść regularnie spożywane naturalnej żywności – jak mawiał klasyk – niech jedzenie stanie się Twoim lekarstwem!
Jak bezpiecznie/ bez przygotowania wspomóc oczyszczanie ciała i regenerację Wątroby?
Zadbaj o odpowiedni sen – aby zapewnić sprawną regenerację całego organizmu zalecany jest odpoczynek w czasie maksimum energetycznego elementy Drzewa czyli między 23:00, a 03:00!
Zanim przystąpisz do wybranej kuracji skonsultuj się z dietetykiem lub terapeutą, który pomoże dobrać najlepszą terapie dopasowaną do Twoich indywidualnych potrzeb. Radosnej wiosny!
Marta WcześniakNajciekawszy newsletter o Medycynie Chińskiej!
Ta strona korzysta z ciasteczek, aby zapewnić Ci najlepszą możliwą obsługę. Informacje o ciasteczkach są przechowywane w przeglądarce i wykonują funkcje takie jak rozpoznawanie Cię po powrocie na naszą stronę internetową i pomaganie naszemu zespołowi w zrozumieniu, które sekcje witryny są dla Ciebie najbardziej interesujące i przydatne.
Niezbędne ciasteczka powinny być zawsze włączone, abyśmy mogli zapisać twoje preferencje dotyczące ustawień ciasteczek.
Jeśli wyłączysz to ciasteczko, nie będziemy mogli zapisać twoich preferencji. Oznacza to, że za każdym razem, gdy odwiedzasz tę stronę, musisz ponownie włączyć lub wyłączyć ciasteczka.
Ta strona korzysta z Google Analytics do gromadzenia anonimowych informacji, takich jak liczba odwiedzających i najpopularniejsze podstrony witryny.
Włączenie tego ciasteczka pomaga nam ulepszyć naszą stronę internetową.
Najpierw włącz ściśle niezbędne ciasteczka, abyśmy mogli zapisać twoje preferencje!
