Wpływ akupunktury i elektroakupunktury na barierę jelitową

Coraz więcej mówi się o jelitach i mikrobiocie nie tylko w kontekście zaburzeń funkcji trawiennych, ale również wielu innych przewlekłych schorzeń, chociażby takich jak choroby: o podłożu autoimmunologicznym, neurodegeneracyjnym, skóry czy też w kontekście zaburzeń płodności i nawracających infekcji, np. układu oddechowego. No właśnie, bo kto nie słyszał, że odporność pochodzi z jelit? Jest w tym jak najbardziej wiele prawdy, ponieważ właśnie w jelitach znajduje się aż… 80% komórek odpornościowych naszego organizmu!

Bariera jelitowa składa się z kilku warstw do których zaliczamy: mikroorganizmy jelitowe, śluz, nabłonek i komórki układu. Warstwy te łącznie pełnią wiele istotnych funkcji w naszym organizmie. Bez dwóch zdań do ich głównych zadań należy zapewnienie prawidłowego funkcjonowania układu trawiennego. Bariera jelitowa jest również komponentą ochronną dla całego organizmu. Ujmując sprawę skrótowo – prawidłowo funkcjonująca bariera jelitowa jest selektywnie przepuszczalna, dzięki czemu frakcje korzystne dla nas trafiają dalej do krwioobiegu, a „nieproszeni goście” są zatrzymywani i wydalani z naszego organizmu. Jednak wiele osób boryka się z mocno zaburzoną mikrobiotą i przepuszczalnością jelit. Uszkodzenie bariery śluzówkowej wynika przede wszystkim z niedokrwienia błony śluzowej/urazów reperfuzyjnych, reakcji zapalnej, nadmiernego wydzielania kwasu żołądkowego i infekcji bakteryjnych.

Akupunktura może być pomocna w odbudowie uszkodzenia bariery jelitowej poprzez regulację układów nerwowego i endokrynnego i wyciszanie stanów zapalnych.

Do tej pory w badaniach udało się ustalić m.in.:

1. U chorych na wrzody dwunastnicy akupunktura zmniejsza wydzielanie kwasu i przynosi objawową ulgę [1].
2. Elektroakupunktura punktu ST-36 dawała efekt ochronny przed uszkodzeniem jelita i dysfunkcją bariery śluzowej u szczurów z krwotokiem. Chodzi tutaj głównie o aktywację cholinergicznego szlaku przeciwzapalnego i jelitowych komórek glejowych, o których wiadomo, że wydzielają epidermalny czynnik wzrostu (EGF) i tym samym zwiększają odbudowę nabłonka [2-4].
3. Przeciwzapalne działanie akupunktury może w istotny sposób zapobiegać pooperacyjnej adhezji wewnątrzbrzusznej, która jest główną przyczyną niedrożności jelita cienkiego [5].
4. Utrata funkcji bariery jelitowej i integralności komórek nabłonkowych spowodowana urazem niedokrwienno-reperfuzyjnym jelita może sprzyjać systemowej produkcji różnych mediatorów zapalnych i aktywować leukocyty, co z kolei może prowadzić do odległego uszkodzenia narządów. U szczurów z urazem niedokrwienno-reperfuzyjnym wykazano, że przeciwzapalne działanie elektroakupunktury (punkt ST-36) zapobiega uszkodzeniu bariery jelitowej i narządów odległych (poprzez aktywację podjednostki α7 receptora nikotynowego i cholinergicznej drogi przeciwzapalnej) [6].
5. Stres jest czynnikiem, który często prowadzi do chorób błony śluzowej występujących z miejscowym niedokrwieniem. U szczurów z wrzodami żołądka wywołanymi stresem, elektroakupunktura punktu ST-36 wspomagała naprawę błony śluzowej żołądka poprzez zwiększenie epidermalnego czynnika wzrostu w tkance śluzowej żołądka[7].
6. Jako neuroprzekaźnik tlenek azotu (NO) działa zarówno ochronnie, jak i szkodliwie na błonę śluzową żołądka, w zależności od rodzaju syntazy tlenku azotu (NOS, tj. NOS1, NOS2 lub NOS3). Wykazano, że elektroakupunktura ST-36 u szczurów zwiększa ekspresję NOS1, ale zmniejsza ekspresję NOS2 i NOS3, co prowadzi do ochrony śluzówki żołądka[8].
7. Wcześniejsze badania wykazały, że nadmierne wydzielanie kwasu żołądkowego może powodować zmiany w śluzówce przewodu pokarmowego. Ponadto osoczowa beta-endorfina (β-EP) i somatostatyna (SS) hamują wydzielanie kwasów. Po podaniu psom mączki aminokwasowej i zastosowaniu elektroakupunktury w punktach: ST-36, PC-6 i BL-20 hamowano wydzielanie kwasów i jednocześnie istotnie zwiększono wydzielanie β-EP i SS. Ponadto, hamowanie wydzielania kwasów przez elektroakupunkturę było istotnie większe niż hamowanie obserwowane po podaniu mączki i zastosowaniu elektroakupunktury [9].

Jak widzimy, powyższe badania jak najbardziej zachęcają do dalszych prób badania wpływu zabiegów medycyny chińskiej nie tylko na funkcje bariery jelitowej, ale również inne procesy zachodzące w naszym organizmie.