Podstawy teorii yin – yang

Teoria yin – yang przedstawia orientalną wizję świata, która różni się od zachodniego modelu postrzegania świata. Na Zachodzie od czasów starożytnych dominuje pogląd zestawiania zjawisk przeciwnych, przez co w znacznym stopniu zawęża się postrzeganie świata jako nierozdzielnej całości. Wschodnie podejście oczywiście dostrzega przeciwieństwa występujące w naturze, jednak wyraźnie podkreśla, że zjawiska stawiane w opozycji uzupełniają się i nie mogłyby istnieć bez siebie nawzajem.

Dobrym przykładem jest obserwacja następujących po sobie cyklicznie zjawisk takich jak dzień i noc. Stanowią swoje wyraźne przeciwieństwo, jednak jedno nie istniałoby bez drugiego, a wspólnie tworzą większą całość – dobę.

Prosty symbol – taijitu (przedstawiający połączenie yin i yang) zawiera cztery zasady.

Zasada przeciwieństwa i dopełnienia

Istnienie zjawisk zachodzących w świecie zależne jest od ich przeciwieństw. Przeciwieństwa te płynnie przechodzą jedno w drugie i dopełniają się wzajemnie, dzięki czemu wyłania się spójna całość.

„Prawo yin i yang stanowi naturalny porządek wszechświata, jest podstawą wszechrzeczy, matką wszelkich zmian, korzeniem życia i śmierci. (…)

Yin i yang są nierozdzielne, a ich wzajemna zależność przejawia się we wszystkich zjawiskach we wszechświecie.” ~Neijing Suwen

Zasada relatywności

Nie istnieje czyste yang i czyste yin. Nawet w skrajnym yang zawarty jest aspekt yin i odwrotnie. Zjawiska postrzegane są jako yin lub yang w stosunku wobec siebie. Przykładem jest cykl dobowy, gdzie dzień jest yang, a noc yin. W ciągu nocy moment tuż przed świtaniem będzie bardziej yang w stosunku do północy, itp.

„Jest powiedziane, że yin zawiera się w yang, a yang zawiera się w yin. Dzień uważa się za porę yang, a noc za yin. Można też dokonać dalszego podziału: pora od poranka do południa jest yang w yang, czas od południa do zachodu słońca jest yin w yang, okres od zmierzchu do północy to yin w yin, a godziny od północy do świtu to yang w yin.” ~Neijing Suwen

Zasada interakcji

Nierównowaga jednej skrajności wpływa na swe przeciwieństwo w wyniku czego obie skrajności (tworzące spójną całość) znajdują się w nierównowadze. Ta zasada tłumaczy również stany nadmiaru yang wynikającego z rzeczywistego nadmiaru yang lub niedoboru yin oraz nadmiaru yin wynikającego z rzeczywistego nadmiaru yin lub niedoboru yang.

„Yin jest esencją narządów wewnętrznych i źródłem qi. Yang chroni powierzchnię ciała przed patogennymi wpływami i zapewnia działanie mięśni. Kiedy yin nie jest w stanie utrzymać yang, krążenie w kanałach przyspiesza i dochodzi do nadmiaru yang qi, które porusza się wtedy w niekontrolowany sposób. Jeśli natomiast yang qi jest niedoborowe i nie stanowi wystarczającej przeciwwagi dla yin, komunikacja między narządami wewnętrznymi ulega zakłóceniu, a dziewięć otworów ciała przestaje funkcjonować.” ~Neijing Suwen

Zasada transformacji

Kiedy jedna ze skrajności osiąga swoje maksimum, wówczas przeradza się w swoje przeciwieństwo. Dobrym przykładem jest atak zewnętrznego Zimna, które wnikając w głąb ciała i osiągając swoją skrajność przeradza się w Gorąco – czyli przeziębienie z objawami Zimna przeradza się w przeziębienie z objawami Gorąca.

„Yin i yang w ciele powinny znajdować się w równowadze. Jeśli przeważa yang, yin będzie upośledzone, i na odwrót. Nadmiar yang przejawia się jako choroba gorączkowa, a nadmiar yin jako choroba z zimna. Jednak jeśli yang jest skrajnie nasilone, może zamienić się w swoje przeciwieństwo: przekształcić się w chorobę zimna, i na odwrót.” ~Neijing Suwen

Zdrowiem nazywamy równowagę yin i yang w naszym ciele. Oczywiście w ciągu całego naszego życia jak i podczas cyklu dobowego czy rocznego stosunek ww. energii jest zmienny. Jednak po przekroczeniu pewnej granicy, która dla każdego z nas ma inny zakres, można mówić o znacznym zaburzeniu równowagi yin i yang co prowadzi do powstania warunków do rozwoju chorób.

„Kluczem do utrzymania zdrowia jest umiejętność regulowania yin i yang w ciele. Zaburzenie ich równowagi przypomina cykl roczny, w którym jest wiosna, ale brakuje zimy, albo w którym jest zima, ale brak lata. Jeżeli yang jest w nadmiarze i wymyka się spod kontroli, uszkadza yin. Tylko spokojne, harmonijne yin może okiełznać yang qi i poskromić jego ekspansywną naturę. Wówczas duch pozostaje niezakłócony, a umysł jasny. Jeśli yin i yang się rodzielają, rozchodzą się również jing (esencja) i shen (duch).” ~Neijing Suwen

Powyższy opis pokazuje jak jeden prosty symbol potrafi w dokładny sposób oddać zależność zjawisk zachodzących w naszym otoczeniu i nas samych.