Moksoterapia to tradycyjna chińska metoda leczenia polegająca na ogrzewaniu określonych punktów akupunkturowych przy pomocy palącej się moksy będącej ususzoną, dojrzewającą w kadziach bylicą pospolitą (Artemisia vulgaris). Moksa występuje w wielu różnych rodzajach, co dla początkujących moksoterapeutów może być mylące. Niektóre rodzaje moksy stosowane w moksoterapii w dość znaczący sposób różnią się od siebie, co przekłada się także na konkretne sposoby jej stosowania. Na czym polegają te różnice? Jak stosuje się poszczególne rodzaje moksy? Na te pytania postaramy się odpowiedzieć w tym artykule.
Tak zwana wata to najbardziej podstawowa forma w jakiej występuje moksa. Nazywana jest ona także moksą „sypaną” lub „luźną” moksą, Moksa sypana najczęściej sprzedawana jest w woreczkach na wagę.
„Watę” uzyskuje się na ostatnim etapie właściwego procesu produkcji moksy – jest to jej najbardziej podstawowa, niepoddana dodatkowej obróbce postać, która może być stosowana na wiele różnych sposobów.
Popularnym sposobem jej wykorzystania, do którego inne rodzaje moksy nie mogą być zazwyczaj używane, jest metoda łącząca w sobie akupunkturę i moksoterapię. Do jej stosowania potrzebne są igły do akupunktury, specjalny metalowy kapturek lub koszyczek na igłę oraz moksa w luźnej postaci. W odpowiednio wybrany punkt akupunkturowy na ciele pacjenta delikatnie wbija się igłę do akupunktury. Na niewielkim metalowym kapturku umieszcza się odrobinę ”waty” formując moksę w zbity stożek. Następnie kapturek umieszcza się na igle – znajdującą się na nim moksę podpala się i pozwala aby się żarzyła. Dzięki temu ciepło wprowadzane jest do organizmu na dwa sposoby: po pierwsze przez nagrzewającą się igłę, która przewodzi ciepło wgłąb organizmu oraz po drugie poprzez zewnętrzne ogrzewanie tkanek wokół punktu akupunkturowego.
Moksa w postaci waty może być także wykorzystywana w niektórych pudełkach do moksoterapii, a także bezpośrednio na skórze jako moksa smoka lub też nałożona na plasterek imbiru lub zabezpieczającą skórę przed oparzeniem maść Shiunko.
Jedną z najpopularniejszych, a zarazem najprostszych w stosowaniu form moksy to moksa w cygarze lub moksa w papierosie. Ta jej odmiana powstała poprzez delikatne sprasowanie „waty” i owinięcie jej warstwą papieru ryżowego. W zależności od grubości takiej moksy możemy mówić o grubszej moksie w cygarze (ma ona zazwyczaj średnicę 18 mm) lub o cieńszej moksie w papierosie (zazwyczaj o średnicy 7 mm).
Moksa w cygarze lub papierosie może być stosowana bezpośrednio, bez potrzeby użycia żadnych dodatkowych akcesoriów. W takim przypadku podpala się ją i trzymając w dłoni zbliża do wybranych punktów akupunkturowych. Sama długość moksy sprawia, że można ją bezpiecznie trzymać w ręce bez ryzyka oparzenia.
Moksę w cygarze można jednak wykorzystywać także z zastosowaniem bambusowych pudełek do moksowania. Pudełko takie dzięki specjalnemu paskowi można przymocować nad dowolnym punktem akupunkturowym. Pudełko przytrzymuje moksę nad punktem, a specjalna metalowa siatka zabezpiecza skórę przed opadającym popiołem. W ten sposób można przeprowadzać długotrwałe zabiegi. Moksę w papierosie oraz moksę ciętą (o której mowa będzie w następnym punkcie) można stosować w mniejszych niż bambusowe, metalowych pudełkach do moksowania, które działają na podobnej zasadzie co ich większe odpowiedniki. Metalowe pudełka posiadają plastikowe zabezpieczenie, umieszcza się je w materiałowych woreczkach, dlatego też nie trzeba obawiać się poparzeń.
Cięta moksa niewiele różni się od moksy w cygarze, odróżnia ją to, że jest zazwyczaj grubsza od cygara (średnica moksy ciętej wynosi między 8 a 18 mm), pocięta jest jednak na krótsze kawałki (walce o długości około 3 cm).
W związku z tym, moksa cięta nie może być używana bez użycia akcesoriów ponieważ groziłoby to poparzeniami. Dlatego też korzysta się z niej używając bądź to pęsety, w której można ją bezpiecznie trzymać, bądź też metalowego szpikulca z drewnianym uchwytem, na który nadziewa się moksę. Jak wspomnieliśmy wcześniej moksę ciętą można używać również w małych metalowych pudełkach do moksowania. Moksę tego typu można także nabić na igłę do akupunktury w zabiegach łączących terapię akupunkturową z termopunkturą.
Zaletą moksy ciętej jest to, że podzielona jest na mniejsze porcje niż moksa w cygarze, które wystarczają na przeprowadzenie jednego zabiegu. Dzięki temu terapeuta nie musi odmierzać czasu zabiegu – może on trwać do czasu wypalenia się moksy.
Moksa naklejana bardzo przypomina moksę ciętą, również występuje w formie niewielkich, owiniętych papierem ryżowym walców wypełnionych watą z moksy. Odróżnia ją natomiast specjalna podstawka, na której umieszczona jest moksa. Podstawka chroni skórę przed poparzeniem, ale poprzez wycięty w jej środku otwór ciepło emitowane przez palącą się moksę może przenikać wgłąb punktów akupunkturowych. Podstawka do moksy naklejanej wyposażona jest ponadto w przylepny plasterek, dzięki któremu można ją bezpiecznie przykleić do skóry w miejscu poddawanym moksoterapii. Dzięki temu na skórę pacjenta można nakleić jednocześnie kilka moks i tym samym przyśpieszyć sam zabieg, jak również stymulować jednocześnie kilka punktów akupunkturowych w celu uregulowania przepływu energii przez łączące je meridiany.
Moksę naklejaną można ponadto stosować tak samo jak moksę ciętą: z wykorzystaniem pęsety, szpikulca, metalowego pudełka do moksowania oraz nabitą na igłę akupunkturową.
Ostatnią z form, które tradycyjnie przyjmuje moksa to moksa sprasowana. Występuje ona pod postacią długich i cienkich walców wykonanych poprzez mechaniczne sprasowanie moksy w wysokiej temperaturze i ciśnieniu.
O ile w przypadku moksy w cygarach, po delikatnym sprasowaniu moksa zachowuje postać „waty”, o tyle w „moksie sprasowanej” tworzy się z niej jednolita i twarda masa. Dlatego też moksa sprasowana nie musi być dodatkowo zawijana w papier ponieważ sama zachowuje swoją konsystencję i kształt.
Moksę sprasowaną wykorzystuje się przede wszystkim w specjalnych rollerach do moksowania wykonanych z metalu – zazwyczaj mosiężnych lub stali. W rollerze umieszcza się zapaloną moksę, która rozgrzewa jego głowicę. Dzięki perforowanej strukturze głowicy przenika przez nią zarówno ciepło, jak i dym wydzielane przez moksę. Roller w zależności od swojej wielkości może służyć do zabiegów na mniejszych lub większych części ciała (od twarzy, dłoni i stóp poczynając, a na plecach kończąc). Aby użyć roller do moksowania należy dobrać do niego moksę o odpowiedniej średnicy. Informacja o średnicy moksy dopasowanej do rollera podana jest zazwyczaj w jego opisie lub na pudełku.
Większość przedstawionych powyżej rodzajów moksy występuje w postaci tradycyjnej moksy dymnej lub w postaci moksy bezdymnej. Moksa bezdymna przechodzi proces karbonizacji, który nadaje jej wygląd węgla drzewnego. Dzięki karbonizacji emisja dymu i zapachu przez moksę bezdymną jest zmniejszona o około 95%. Dzięki temu można z niej korzystać nawet w słabo wentylowanych lub zamkniętych pomieszczeniach, nie obawiając się długo utrzymującego się, intensywnego, przykrego zapachu. Więcej o moksie bezdymnej można przeczytać w artykule: ile jest moksy w moksie bezdymnej?
TCMblog Najciekawszy newsletter o Medycynie Chińskiej!
Ta strona korzysta z ciasteczek, aby zapewnić Ci najlepszą możliwą obsługę. Informacje o ciasteczkach są przechowywane w przeglądarce i wykonują funkcje takie jak rozpoznawanie Cię po powrocie na naszą stronę internetową i pomaganie naszemu zespołowi w zrozumieniu, które sekcje witryny są dla Ciebie najbardziej interesujące i przydatne.
Niezbędne ciasteczka powinny być zawsze włączone, abyśmy mogli zapisać twoje preferencje dotyczące ustawień ciasteczek.
Jeśli wyłączysz to ciasteczko, nie będziemy mogli zapisać twoich preferencji. Oznacza to, że za każdym razem, gdy odwiedzasz tę stronę, musisz ponownie włączyć lub wyłączyć ciasteczka.
Ta strona korzysta z Google Analytics do gromadzenia anonimowych informacji, takich jak liczba odwiedzających i najpopularniejsze podstrony witryny.
Włączenie tego ciasteczka pomaga nam ulepszyć naszą stronę internetową.
Najpierw włącz ściśle niezbędne ciasteczka, abyśmy mogli zapisać twoje preferencje!
