Techniki masażu leczniczego

Masaż leczniczy

Pierwsze opisy technik i chwytów stosowanych w masażach, które miały odprężyć zmęczone ciało oraz poprawić samopoczucie, pochodzą z Chin z około 2600 r. p.n.e. 
W ajurwedzie, indyjskiej nauce o długim i zdrowym życiu, masaż jest jedną z wielu terapii mających na celu stymulację zdolności samouzdrawiających organizmu. Literatura rzymska 
i grecka z czasów przedchrześcijańskich zawiera wiele informacji jak i kiedy stosowano masaże, np. przed sportowymi zmaganiami i po nich, w procesie powrotu do zdrowia oraz jako terapia na cielesne i duchowe dolegliwości. Według greckiego lekarza Hipokratesa sztukę masażu powinien znać każdy lekarz [1].

Techniki masażu

Poza masażem klasycznym, znanych jest wiele innych form masażu. Na grupie badawczej, która była poddana zabiegom masażu, zastosowano wspomniany masaż klasyczny. W tymże masażu wyróżnia się 7 podstawowych technik: głaskanie, rozcieranie, 
wyciskanie, ugniatanie, oklepywanie, wibrację oraz wstrząsanie.

Technika głaskania

Głaskanie to ruch wykonywany dłońmi, w którym dłonie ślizgają się po powierzchni skóry, bez przesuwania tkanki masowanej. Głaskaniem rozpoczynamy i kończymy masaż, możemy również przeplatać tę technikę z innymi technikami. Głaskanie może być powierzchowne i głębokie. Celem tej techniki jest przyzwyczajenie pacjenta do dotyku osoby masującej. Głaskanie służy do rozprowadzenia maści, żelu, oliwki, talku, itd. Głaskanie powoduje usunięcie zrogowaciałych łusek naskórka, w celu ułatwienia wydzielniczej pracy gruczołów łojowych i potowych, podnosi nieznacznie temperaturę skóry oraz działa 
na zakończenia nerwów czuciowych i ruchowych w skórze [2].

Technika rozcierania

Rozcieranie to technika polegająca na wykonywaniu ruchów kolisto-posuwistych 
wraz z tkanką masowaną. Istotą rozcierania jest to, aby tkanka masowana przesuwała się 
za ręką masażysty. W zależności od wskazań rozcieranie może być powierzchowne albo głębokie. Rozcieranie powinno być poprzedzone głaskaniem. Celem tej techniki jest uaktywnienie miejscowego przepływu krwi, uelastycznienie przykurczonych mięśni torebek stawowych, więzadeł i przyczepów mięśniowych. Rozcieranie posiada działanie przeciwbólowe, zapobiega odleżynom, ułatwia wchłanianie krwiaków czy obrzęków [3].

Technika ugniatania

Ugniatanie polega na wykonywaniu rękoma ruchów przyłożenia, unoszenia, uciskania i wyciskania tkanki masowanej. Ugniatanie wymaga użycia większej siły w stosunku 
do pozostałych technik. W czasie ugniatania ręka wyraźnie i zdecydowanie chwyta 
za masowany mięsień, starając się odciągnąć od części kostnej. Chwytami ugniatania są: ugniatanie chwytem przesuwanym, ugniatanie okrężne, zwijanie i wałkowanie. Celem opisywanej techniki jest pobudzenie mięśni, zwiększenie szybkości przepływu krwi, 
a co za tym idzie szybsze odprowadzenie produktów przemiany materii. Ugniataniem zwiększamy elastyczność tkanki mięśniowej oraz ścięgien. Ugniatanie przyspiesza ogólną regenerację mięśni po intensywnym wysiłku fizycznym [4].

Technika oklepywania

Oklepywanie to seria energicznych uderzeń rękoma następujących jedno po drugim masowany obszar. W oklepywaniu istotne jest to, by kontakt ręki masażysty był jak najkrótszy, a siła uderzenia na całej powierzchni ręki biorącej udział w masażu była rozłożona równomiernie. Uderzanie powinno być sprężyste i krótkie. Oklepywanie stosujemy, gdy chcemy doprowadzić to przekrwienia masowanej części ciała. Oklepywanie dzielimy 
na szybkie i wolne. Siłę uderzenia podczas masażu stopniuje się w zależności 
od masowanego obszaru. Silnym oklepywaniem pobudzamy, lekkim uspokajamy. Omawiana technika ma na celu silne przekrwienie masowanej powierzchni, a tym samym odżywienie tkanek. Oklepywanie podwyższa temperaturę tkanek. W chorobach układu oddechowego oklepywanie stosuje się w celu oderwania wydzieliny zalegającej w płucach [5].

Technika wibracyjna

Wibracja to technika polegająca na przekazywaniu drgań mechanicznych o małej amplitudzie i znacznej częstotliwości tkankom masowanym. Wyróżnia się wibrację labilną – wykonywana wzdłuż przebiegu nerwu, włókien mięśniowych, wzdłuż kręgosłupa oraz stabilną – najczęściej stosowaną na punkty bolesne. Wibracja działa przeciwbólowo, zmniejsza obrzęki, obniża napięcie mięśniowe [6].

Technika wyciskania

Wyciskanie to technika podobna do głaskania głębokiego. Polega na wykonywaniu głębokich ruchów głaszczących o jednakowym nasileniu po całym masowanym odcinku wraz z tkanką skórną. Wyciskanie wykonuje się ruchami jednostajnymi lub pulsacyjnymi. Wyciskanie zwiększa szybkość przepływu krwi i limfy, działa pobudzająco na ośrodkowy układ nerwowy oraz przyspiesza odprowadzenie produktów przemiany materii [7].

Technika wstrząsania

Wstrząsanie polega na przekazywaniu tkankom drgań mechanicznych o znacznej amplitudzie i niedużej częstotliwości. Technika ta stosowana jest na zakończenie masażu 
i możemy ją stosować między techniką ugniatania a głaskaniem. Wyróżnia się wstrząsanie powierzchowne i wstrząsanie głębokie. Ruchy wykonuje się zdecydowanie, płynnie, rytmicznie i bez szarpnięć. Celem opisywanej techniki jest obniżenie napięcia mięśniowego, aktywacja przepływu krwi oraz ułatwienie rozprowadzenia chłonki w przestrzeniach komórkowych. Wstrząsanie klatką piersiową ułatwia wydzielanie płynu wysiękowego zalegającego w płucach [8].

PRZYPISY:

[1] K.Schutt, Masaż relaksacyjny. Wszystkie techniki, Warszawa 2011, s.16.
[2] L.Magiera, Klasyczny masaż leczniczy, Kraków 2007, s. 21-22.
[3] Ibidem, s. 22.
[4] Ibidem, s. 22-23.
[5] Ibidem, s. 23-24.
[6] Ibidem, s. 25.
[7] Ibidem, s. 26.